Ομιλίες

 

Η ανθρωπότητα στέκεται σήμερα αμήχανη και ανήμπορη να αντιμετωπίσει τον κατακλυσμό των συνεπειών της παγκοσμιοποίησης. Επιτρέψτε μου την άποψη, πως μόνη Κιβωτός διαφύλαξης των Αρχών και των Αξιών που ανέδειξε ο ανθρωποκεντρικός Πολιτισμός μας οφείλει να είναι η πολιτική, μέσα από την υπηρέτηση της πραγματικής Δημοκρατίας και των Θεσμών της.

 

Δυστυχώς για κάποιους από εμάς η Παγκοσμιοποίηση και η -μέσω αυτής- ανάδειξη της Ύλης και των Αριθμών υπεράνω της Ηθικής και των Αξιών είναι ένα άλλοθι.

 

Αναμφισβήτητα όμως στο βαθύτερο πυρήνα της κρίσης, που κατακλύζει τον κόσμο σε διεθνή κλίμακα, βρίσκεται η ηθικά αποδεσμευμένη πολιτική και η πολιτικά δεσμευμένη και ακόμη περισσότερο δέσμια, σχεδόν αιχμάλωτη διανόηση. Από εδώ προκύπτουν φαινόμενα όπως:

Η μετατροπή των σύγχρονων πολιτικών σε τεχνολόγους, μηχανικούς της εξουσίας και η μετατροπή των σημερινών διανοούμενων σε θεράποντες της στρατευμένης σκέψης και, ακόμη χειρότερα, σε επαγγελματίες μιας ωφελιμιστικά προσανατολισμένης τεχνοκρατίας.

 

Το να διατυπώνονται αυτές οι αυτονόητες αλήθειες σε μια εποχή επικράτησης ενός μηδενιστικού σχετικισμού και ενός θριαμβεύοντος αμοραλισμού, φαντάζει ίσως με μια «σταγόνα ρομαντισμού» σε ένα «πέλαγος κυνισμού».

 

Κι' όμως, δεν πρόκειται περί αυτού. Το αντίθετο, μάλιστα, συμβαίνει. Είναι ζήτημα πολιτικού ρεαλισμού το να επισημάνει κανείς σε μια περίοδο βαθειάς παγκόσμιας οικονομικής (και όχι μόνο ...) κρίσης, ότι ακριβώς η παραγνώριση αυτών των αυτονόητων αληθειών έφερε τα πράγματα εδώ που έφτασαν. Και ότι αν πράγματι θέλουμε να αναστρέψουμε την κατάσταση, προτού αυτή καταστεί ανεξέλεγκτη, οφείλουμε να αρχίσουμε από την πηγή της τωρινής κακοδαιμονίας. Που δεν είναι άλλη από την αποσύνδεση της ηθικής από την πολιτική

 

Απέναντι σε αυτό το σαρωτικό κύμα μετάπλασης η Ελληνική πολιτική παράδοση, μέχρι πρόσφατα, είχε την δύναμη να αντιστέκεται αντιτάσσοντας το πρότυπο του ηθικά αυτοδεσμευμένου στην εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος πολιτικού και του ιδεολογικά προσανατολισμένου και κριτικά αυτοτοποθετούμενου διανοούμενου.

Ακόμη περισσότερο : του πολιτικού - διανοούμενου.

Ο δρόμος προς μια τέτοια κατεύθυνση είναι ανάντης. Ευτυχώς, όμως, για όποιον θέλει να τον βαδίσει, δεν είναι αναροτρίωτος. Τον έχουν ήδη διανοίξει και τον έχουν πορευθεί γενιές πολιτικών από την Ελληνική παλιγγενεσία του 1821 και μετά.

 

Πολιτικών που από τα ερείπια έχτισαν κράτος. Πολιτικών που με το μόχθο και το αίμα της ψυχής τους συνέβαλαν να γίνει η Ελλάδα από μια Βαλκανική «ψωρο-κώσταινα», ένα κράτος-ισότιμο μέλος της μεγάλης Ευρωπαϊκής οικογένειας της προόδου και της ευημερίας. Γιατί έβαζαν πάνω απ' όλα την πατρίδα. Και γιατί θεωρούσαν την ενασχόληση με τα κοινά όχι πεδίο ατομικής επίδειξης ή άντλησης προσωπικών προνομίων, αλλά χώρο εκπλήρωσης του χρέους προς το έθνος και τους πολίτες.

Σ' αυτή τη «σχολή» των πολιτικών, φοίτησαν και διεκρίθηκαν πολιτικοί άνδρες. Ένας τέτοιος μεγάλος κλασικός πολιτικός είναι ο σημερινός τιμώμενος Γιάννης Βαρβιτσιώτης.

Ένας από τους τελευταίους των εκφραστών αυτής της Ελληνικής παράδοσης της πολιτικής, ένας πραγματικός πολιτικός-διανοούμενος των καιρών του είναι ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης.

Ξεκάθαρα ιδεολογικά και πολιτικά τοποθετημένος, αλλά ποτέ δογματικά εξαρτημένος, έδωσε πάντα το παρόν σε πολιτικούς αγώνες και ιδεολογικές αναμετρήσεις της πρώτης γραμμής της μάχης, κερδίζοντας την αγάπη των συναγωνιστών του και την ανυπόκριτη εκτίμηση των αντιπάλων του.

 

Ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης θήτευσε στην μεγάλη σχολή του ρεαλιστικού οραματισμού και της πραγματοποιού ευθύνης του Κωνσταντίνου Καραμανλή, του οποίου υπήρξε για χρόνια στενός συνεργάτης.

Ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης δεν δίστασε όταν χρειάστηκε να εναντιοδρομήσει προς το ρεύμα, αλλά και όταν απαιτήθηκε να λειτουργήσει συνθετικά, αποφορτίζοντας συγκρούσεις και αμβλύνοντας αντιπαραθέσεις, ιδιαίτερα όταν τα στασιαζόμενα θέματα αφορούσαν την ενότητα της μεγάλης, φιλελεύθερης και δημοκρατικής παράταξης, που μια ζωή υπηρέτησε.

 

Η απόφαση μας σήμερα, ως Ομάδας Πρωτοβουλίας, να οργανώσουμε αυτή την εκδήλωση τιμής και σεβασμού στον Γιάννη Βαρβιτσιώτη, πέρα από την εκπλήρωση ενός οφειλόμενου ηθικού χρέους μιας νεότερης γενιάς πολιτικών απέναντι σε έναν πολιτικό που ανάλωσε τα καλύτερα χρόνια της ζωής του υπηρετώντας το δημόσιο βίο της χώρας, βάζοντας χωρίς τυμπανοκρουσίες και μεγαλοστομίες το «εμείς» μπροστά από το «εγώ» του, είναι και μια εκδήλωση - ευκαιρία να του πούμε, εκ μέρους της παράταξης που όλοι μαζί υπηρετούμε, ένα μεγάλο ευχαριστώ για τη προσφορά του σε αυτήν.

 

Και ένα μεγάλο ευχαριστώ για τη συμβολή του, τη στήριξή του και την περιβολή με το δεδομένο ηθικό κύρος του, της προσπάθειας μιας ομάδας νέων τότε πολιτικών, να υποστηρίξουμε την υποψηφιότητα του σημερινού Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή για την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, σε μια εποχή που το κόμμα κλυδωνιζόταν από εσωτερικές έριδες και αδιέξοδες αμφισβητήσεις.

Μια προσπάθεια, που χωρίς τη στήριξη του Γιάννη Βαρβιτσιώτη ίσως να μην είχε το αποτέλεσμα που είχε.

Μια προσπάθεια, που όχι μόνο δικαιώθηκε, αλλά ότι επέτρεψε στη μεγάλη φιλελεύθερη και δημοκρατική μας παράταξη να αποκτήσει έναν ηγέτη μακράς πνοής και στη χώρα να αποκτήσει έναν Πρωθυπουργό που με τις κορυφαίες επιλογές του για μια νέα στρατηγική παρουσίας της Ελλάδας στον ρόλο που της αξίζει στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.

 

Η ιστορία είναι αμείλικτος κριτής των πράξεων και των παραλείψεων των λίγων που έχουν το δυσβάστακτο δικαίωμα να αποφασίζουν για την μοίρα των πολλών.

 

Μόνη αδυναμία της Ιστορίας είναι ότι για να εξελιχθεί χρειάζεται ρήξεις.

Εμείς την ημέρα εκείνη, καταχρώμενοι της φιλοξενίας του Νέστορα της Παράταξης Ιωάννη Βαρβιτσιώτη, αποφασίσαμε την τομή και την ρήξη.

Κάναμε πράξη την Υπέρβαση.

 

Βγάλαμε το τραίνο από το προκαθορισμένο, συνήθη και ενίοτε ράθυμο δρομολόγιο του.

Ανατρέψαμε προδιαγεγραμμένες πορείες και -ίσως- αποφάσεις, από τα συνήθη κέντρα, που αρέσκονται να αποφασίζουν πριν από εμάς για εμάς.

Και βρέθηκαν τότε προ εκπλήξεων. Για μια φορά ακόμα αποδείξαμε ότι κάποιοι μας διαστασιολογούν λάθος . Εμείς παραμένουμε απρόβλεπτοι και αποτελεσματικοί

 

Το χρέος μας μόνον πράξαμε.

Προσφέραμε μια ακόμα ρήξη μια ακόμα υπέρβαση μια ώθηση και το

πρόσφορο έδαφος για μία Νέα Δημιουργία.

Η συγκεκριμένη μας πράξη είναι βέβαιο ότι θα υποστεί και την αμείλικτη

κριτική της Ιστορίας.

Ασφαλώς εκείνη είναι που θα αποφασίσει, αν θα μας δικαιώσει.

 

Όμως κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει τρία- τουλάχιστον- δεδομένα, που

συνοδεύουν την πρωτοβουλία εκείνης της Ημέρας, που γεννήθηκε στην φιλόξενη

κατοικία του Γιάννη Βαρβιτσιώτη:

1. Ότι συνεχίζει 12 χρόνια μετά να γράφει ιστορία.

2. Ότι επιβεβαιώθηκε με την ψήφο του υπέρτατου κριτή, του Έλληνα Πολίτη, τουλάχιστον δύο φορές και πάει για τρίτη και

3. Ότι τα κίνητρα μας, υπήρξαν απόλυτα ανιδιοτελή, δεν αποσκοπούσαν στην προσωπική μας ανέλιξη και στην πολιτική μας αποκατάσταση.

 

Από την ηθική και πολιτική παρακαταθήκη του Γιάννη Βαρβιτσιώτη έχουμε, όλοι ιδίως εμείς οι νεώτεροι, πολλά να διδαχθούμε.

Το διαρκή αγώνα για τη βελτίωση της δημοκρατίας, την ασίγαστη μέριμνα για την αξιοποίηση της ευρωπαϊκής παρουσίας της χώρας μας, τη γνήσια και ανύστακτη, αγωνία για την ενότητα της παράταξης, την ενεργό συμμετοχή στους ιδεολογικούς αγώνες των καιρών μας με θαρραλέα μα πάντα νηφάλια φωνή, τη διαρκή, αδιαμεσολάβητη και απροσποίητη σχέση με τον πολίτη.

 

Με την πεποίθηση πως αποτελεί την απότιση ενός ελάχιστου φόρου τιμής στην προσφορά του. Και με τη βεβαιότητα πως το ιστορικά καταγεγραμμένο παράδειγμά του, είναι η καλύτερη πηγή άντλησης της έμπνευσης για την τόσο αναγκαία στους καιρούς μας ενθάρρυνση ότι η σύζευξη ηθικής και πολιτικής δεν είναι ουτοπία, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της εθνικής πολιτικής παράδοσής μας, που στο χέρι μας είναι να την αναζωογονήσουμε και να την συνεχίσουμε. Για να βάλουμε τέλος στην κρίση.

Όσο είναι καιρός ...

 

ΤΟ ΑΔΙΑΣΠΑΣΤΟ ΖΕΥΓΜΑ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ που διαθέτει ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης είναι η μεγάλη προσφορά στις νέες και στους νέους της Ελλάδος.

 

Σεβαστέ μου Πρόεδρε Γιάννη Βαρβιτσιώτη, σε ευχαριστούμε για όλα.

Και είμαι βέβαιος ότι και στο μέλλον έχουμε πολλά να ωφεληθούμε από εσένα.

Από την εμπειρία σου. Το ήθος σου. Την έντιμη και σώφρονα φωνή σου.

 

 

(Η ομιλία εκφωνήθηκε την Τρίτη 26 Μαίου 2009 στο περιστήλιο Ζαππείου)