Άρθρα

Το ζήτημα του χωρισμού Κράτους - Εκκλησίας, της υποχρεωτικής ή μη διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών, καθώς επίσης και της απάλειψης της αναγραφής του θρησκεύματος από τις ταυτότητες, όπως ετέθη, ήγειρε μια σειρά από πολλά και μεγάλα θέματα που εξακολουθούν να αποτελούν την πυρίκαυστη πρώτη ύλη πρώτων τηλεοπτικών διαξιφισμών . Ένα από τα «επιχειρήματα» που προσεπικαλέστηκαν για να ενισχύσουν τις θέσεις τους ήταν πως έτσι η χώρα μας εναρμονίζεται με όσα ισχύουν στην «Ευρώπη».Πως περίπου είναι και αυτό μέρος των «λύτρων» που θα πρέπει να καταβάλλουμε για να γίνουμε «Ευρωπαίοι». Για να βγούμε από την «αναχρονιστική» Ελληνική «ιδιαιτερότητα» μας και να μπούμε - «επιτέλους» - στην «συγχρονισμένη χωρεία» των άλλων. Των «ανεπτυγμένων» και των προοδευτικών».

Αυτή η επιχειρηματολογία, όσο και να χρησιμοποιήθηκε εκ των υστέρων, ως μετασκευή, για την δικαιολόγηση και εκλογίκευση μίας απόφασης που με άλλα κίνητρα είχε ληφθεί και άλλες ήταν οι αφετηρίες και οι στοχεύσεις της, δεν παύει να αποτυπώνει αυθεντικά μία αντίληψη εκείνων που την επικαλούνται για την Ευρώπη.

Για το χαρακτήρα και το περιεχόμενο της Ευρωπαϊκής Ενοποιητικής προοπτικής. Που για αυτούς από ότι φαίνεται είναι συνώνυμο της ομοιορφοποίησης. Της πολτώδους ομοιογένειας των πάντων. Της συμμόρφωσης κάθε ζώσας διαφορετικότητας προς ένα τεχνητό, εργαστηριακά κατασκευασμένο και γραφειοκρατικά αποστειρωμένο «μοντέλο».

Η διαδικασία επιβολής αυτού του «μοντέλου», μάλιστα, έχει βαπτισθεί εξευρωπαισμός, εκσυγχρονισμός. Και από τους θιασώτες του έχει προσλάβει έναν ιδεολογηματικό χαρακτήρα.

Έχει αναχθεί σε κριτήριο ταξινόμησης, κατηγοριοποίησης και αντίστιξης, ανθρώπων, απόψεων, θέσεων. Όσοι συμφωνούν με το «μοντέλο» είναι εξ ορισμού «Ευρωπαϊστές», «εκσυγχρονιστές», «προοδευτικοί». Όσοι δεν το συμμερίζονται και διαφωνούν, είναι εκ δογματικής απονομής από τους αυτόκλητους ταξιθέτες «Εθνικιστές», «αναχρονιστές»,«οπισθοδρομικοί».

Αυτή η βολική, η αυθαίρετη «μαυρόασπρη πολιτική ζωγραφική» δεν είναι τυχαία. Εκφράζει μία δομή σκέψης και μία διανοητική ηθική. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι προέρχεται από εκείνους που ανακάλυψαν όψιμα την Ευρώπη και την ενοχοποιητική δυναμική της, αφού πρώτα γνώρισαν τα Ευρωπαϊκά ταμεία και την οικονομική τρυφή που συνεπάγεται η αναστροφή μαζί τους. Από εκείνους που κατά κύριο λόγο προμαχούσαν εναντίον της Ευρώπης για να κρύψουν την ιδεολογική γύμνια τους. Από εκείνους που με τον ίδιο φανατισμό τον καιρό του αντιευρωπαικού τους οίστρου, μοίραζαν το ίδιο εύκολα κα ανέντιμα πιστοποιητικά σε όσους τολμούσαν να μιλούν για την Ευρώπη και την ανάγκη προώθησης της ενοποίησης της.

Για εμάς, που η Ευρώπη δεν αποτελεί αντίδοτο στην όποια ιδεολογική αμηχανία μας. Για εμάς, που ο Ευρωπαϊσμός δεν αποτελεί ψευδώνυμο κανενός απωθημένου διεθνισμού. Για εμάς, που η Ευρώπη αποτελεί κορυφαία στρατηγική επιλογή συμπόρευσης και κοινής δράσης για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του μέλλοντος, όλη αυτή η «επιχειρηματολογία»» είναι στο βαθύτερο πυρήνα της βαθιά αντιευρωπαϊκή.

Είναι κήρυγμα μονισμού σε ένα χώρο που εμείς επιδιώκουμε να αποτελεί ζώσα έκφραση πλουραλισμού και πολλαπλότητας. Είναι δείγμα επαρχιωτισμού σε μία διαδικασία που εμείς θέλουμε να εμπεριέχει την πολυτυπία της αυθεντικής οικουμενικότητας. Είναι απόπειρα επιβολής κανόνων τεχνητής, δηλαδή νόθας, εναρμόνισης σε μία διαδικασία που εμείς θέλουμε να αποτελεί γνήσια έκφραση της φυσικής σύνθεσης.

Αποτελεί ψευδοδίλλημα που θέτουν όσοι ποτέ τους δεν κατενόησαν τι σημαίνει «Ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία», το εάν για να συμμετάσχουμε σε αυτή θα πρέπει να μείνουμε όπως είμαστε, ή να προσαρμοστούμε. Αποτελεί έκφραση άλλων, ανομολόγητων ιδεοληψιών, η άποψη ότι πρέπει να πάψουμε να είμαστε Έλληνες για να γίνουμε «Ευρωπαίοι». Γιατί Ευρωπαίοι χωρίς στέρεες Εθνικές αναφορές, χωρίς έμπεδες Εθνικές καταβολές δεν υπάρχουν. «Ευρωπαίοι του σωλήνα» της αλαζονείας των γραφειοκρατών και των «διανοούμενων της δανεικής σκέψης», δεν υπάρχουν παρά μόνο στις ανιστόρητες δοξασίες τους και στους εφιάλτες των Ευρωπαϊκών λαών. Που είναι Ευρωπαϊκοί γιατί είναι πρώτα Βρετανοί, Γάλλοι, Γερμανοί, Έλληνες κ.α. Που είναι Ευρωπαϊκοί κατά σύγκλιση σε κοινές διαδικασίες, αξίες και ιδανικά και όχι κατά προσκούτιαν προσαρμογή, όπως θα ήθελαν οι όψιμοι «Ευρωπαϊστές του εργαστηρίου».

Ο Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, πρωτεργάτης της Ευρωπαϊκής πρότασης σε εποχές που οι τωρινοί «Ευρωπαϊστές ή οι ιδεολογικοί προπάτορες τους, είχαν τριτοκοσμικές ανησυχίες κι ασιατικές αναζητήσεις, σε μία ομιλία του το 1963 στην αίθουσα της Αρχαιολογικής Εταιρείας στην Αθήνα, είχε προσδιορίσει τις συντεταγμένες της πραγματικής έννοιας της Ένωσης των Ευρωπαϊκών λαών. Είχε υπογραμμίσει:

«Όμως η ενώσις αυτή έχει - ή τουλάχιστον πρέπει να έχει κατά την γνώμη μου - όλως διαφορετικό χαρακτήρα από τας άλλας Ενώσεις. Ούτε η Σοβιετική Ένωσις, ούτε η Ένωσις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αμερικής είναι δυνατόν να αποτελέσουν υπόδειγμα δια την Ένωσιν της Ευρώπης.

Και εις την Αμερικήν και εις την Ρωσίαν, παρά τας διαφωνίας, το ιδανικό είναι η τυποποίησις, η εξομοίωσις όλων προς όλους, η μονοτυπία θα έλεγα. Η εξομοίωσις εδώ δεν θα ήτον λύσις του προβλήματος διότι η εξομοίωσις θα οδηγήσει εις την επιπέδωσιν του Ευρωπαϊκού πνεύματος. Όταν, όμως, η Ευρώπη επιπεδώσει το πνεύμα της, όταν εξομοιωθούν όλοι με όλους, τότε βεβαίως θα κινδυνεύσει ασφαλώς να χάσει την υπόστασιν της...Ο μέγας κίνδυνος δια την Ευρώπιν είναι λοιπόν ομοιομορφία τυχόν της ζωής της. Συνεπώς καλός Ευρωπαίος είναι εκείνος, ο οποίος αναγνωρίζει την διαφοράν των Ευρωπαϊκών λαών, εργάζεται όμως δια τα κοινά των συμφέροντα των».

Η ποικιλία του πνεύματος, όμως είναι η δύναμις της Ευρώπης.

Με αυτές τις ξεκάθαρες τοποθετήσεις του ο Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος δίνει μία αποστομωτική απάντηση σε όσους θέλουν την Ευρώπη «μίξερ» λαών και νεκροταφείο πολιτισμών. Οριοθετεί και αποσαφηνίζει την έννοια της Ευρωπαϊκής ενότητας, από τον «Ευρω-πολτό».

Και, νομίζω, πως μας δίνει ένα νήμα οδηγητικό, για την απάντηση στο κεντρικό ερώτημα μας. Η Ελληνική μας ταυτότητα με τα όσα στοιχεία την συνθέτουν, με τα όποια σημεία την συμβολίζουν, με τα όποια τεκμήρια την πιστοποιούν, είναι εφόδιο και όχι βάρος, στη συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή ενοποιητική προσπάθεια.

Στην οποία, εμείς που καταφάσκουμε την Ευρωπαϊκή ιδέα και όχι την ονείρωξη ενός διεθνιστικού υποκατάστατου, προσερχόμαστε με τις σκευές των ιδεών μας, των αξιών μας, των παραδόσεων μας. Για να συμπορευτούμε και να συνεργαστούμε, για να διαλεχτούμε και να συνθέσουμε με τους άλλους Ευρωπαϊκούς λαούς, νέες μορφές σύμπραξης και συνύπαρξης. Όχι για να καταργηθούμε, ούτε για να καταργήσουμε. Όχι για να αναιρεθούμε ούτε για να αναιρέσουμε.

Γιατί, για εμάς, η Ευρωπαϊκή ιδέα δεν είναι τι αντίπαλο δέος της ιδέας του Έθνους, είναι αναβαθμός της. Δεν βασίζεται στην κατάργηση της εθνικής ιδιοπροσωπίας και της ιδιαιτερότητας των επί μέρους Εθνών, αλλά τροφοδοτείται και ισχυροποιείται από αυτές.

 Γιατί για εμάς, όπως έλεγε ο στρατηγός Ντε Γκολ, η Ευρώπη πρέπει να είναι πρώτα από όλα η «Ευρώπη των πατρίδων». Η Ευρώπη - μήτρα πολιτισμών, διαφορετικών απαντήσεων στο αιώνιο αίνιγμα του αιώνιου ανθρώπου. Η Ευρώπη της πολυχρωμίας, της πολυφωνίας, των πολλών ταυτοτήτων. Των πολλών, δηλαδή μικρών - μεγάλων διαφορών έκφρασης, αλλά και ενατένιση της ζωής.