Ομιλίες

Διανύσαμε την τελευταία περίοδο μια παρατεταμένη φάση κατά τη διάρκεια της οποίας, με ποικίλες προφάσεις και αφορμές, σημειώθηκε μια δριμεία σε ένταση και οξεία σε χαρακτηρισμούς και καταγγελίες, πολεμική σε βάρος της Εκκλησίας. Αξιοποιώντας υπαρκτά, αλλά μεμονωμένα, περιστατικά παραβατικής συμπεριφοράς ιεραρχών ή απλών ιερωμένων, ανασύροντας στην επιφάνεια παλαιότερες και μηδέποτε αποδειχθείσες κατηγορίες ή και απλώς «φουσκώνοντας» φήμες και χαλκεύοντας ενόχους, η παντοειδούς προελεύσεως πολέμιοι της Εκκλησίας, δημιούργησαν ένα τεχνητό κλίμα κρίσης και αποφοράς γύρω από την Εκκλησία, επιδιώκοντας μέσα από αυτό να την απαξιώσουν, να την υποβαθμίσουν και να περιθωριοποιήσουν την παρουσία της στο σύγχρονο εθνικό γίγνεσθαι. Και δεν στάθηκαν μόνο σε αυτά. Με ένα αυθαίρετο άλμα σε κενό λογικής και σοβαρότητας, αποπειράθηκαν χωρίς να τηρούν στοιχειωδώς έστω τα προσχήματα, να προσδώσουν σε όλα αυτά τα μεμονωμένα περιστατικά το χαρακτήρα μιας δήθεν «δικαιολογητικής» βάσης, για να εγείρουν ζητήματα αναφορικά με τις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας, με το ρόλο της Εκκλησίας στη σύγχρονη κοινωνία, ακόμη και με την ίδια την επάρκειά της να ανταποκριθεί στις ανάγκες των ανθρώπων της εποχής μας. Τίποτε το πρωτότυπο σε όλα αυτά. Και το περιεχόμενο και οι στοχεύσεις αυτής της πολεμικής, δεν μπορούν να διεκδικήσουν όχι το χαρακτήρα της άξιας έστω να προσεχθεί και να απαντηθεί κριτικής, αλλά ούτε καν και τις καινοφανούς ευρηματικότητας. Έρχονται από το παρελθόν, αποτελούν κακεκτύπως προσαρμοσμένες στο σήμερα επαναλήψεις παλαιότερων επιθέσεων και εν τέλει, λόγω ακριβώς αυτών των χαρακτηριστικών τους, είναι καταδικασμένες να έχουν την τύχη τους: να καταρρεύσουν στην πρώτη πνοή του ανέμου. Και αντί να πλήξουν ή να «ροκανίσουν» το κύρος της Εκκλησίας, όπως είναι ο στόχος όσων τις μηχανεύονται και τις ενορχηστρώνουν, με τη συνεπενέργεια της αρχής της «ετερογονίας των σκοπών», να συμβάλουν τελικά στην ενδυνάμωση και την αυτοβελτίωση της Εκκλησίας, ώστε να επιτελέσει με ακόμη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα την αποστολή της. Που σε πείσμα όσων σπεύδουν να προεξοφλήσουν την αποδυνάμωση ή την περιθωριοποίησή της και απεργάζονται τη μείωση του ρόλου της στη σύγχρονη κοινωνία, στο μέλλον, με τα εκρηκτικά προβλήματα και τα αδιέξοδα που αυτό συνεπιφέρει, προμηνύεται σωτήρια δημιουργική. Γιατί το μεγαλύτερο έργο της Εκκλησίας δεν είναι πίσω της, στο παρελθόν, αλλά μπροστά της, στο μέλλον. Το αισιόδοξο αυτό μήνυμα, στηριγμένο σε στέρεο ιστορικό υπόβαθρο και βασισμένο σε μια έξοχη και διεισδυτική φιλοσοφική ενατένιση της Εκκλησίας ως εγκόσμιας οργάνωσης του Χριστιανισμού, με όλες τις δυνατότητες και τις αδυναμίες της τέτοιας φύσης της, αναδύεται από το δεύτερο μέρος των εκτεταμένων αποσπασμάτων του μνημειώδους έργου του Παναγιώτη Κανελλόπουλου «Ο Χριστιανισμός και η Εποχή μας», που δημοσιεύει σε αυτό το τεύχος του ο «Λόγος». Με γραφή πυκνή, διαυγή και καίρια, και με το ρωμαλέο φιλοσοφικό στοχασμό που διακρίνει τις προσεγγίσεις του, χωρίς πάντα να λογοδοτεί οπωσδήποτε σε αμιγείς θεολογικές θεωρήσεις, ο εκ των κορυφαίων φιλοσόφων του νέου Ελληνισμού, προσάγοντας πληθώρα ιστορικών αναφορών, δίνει την απάντηση της ευθύνης σε εκείνους που ανεύθυνα σπεύδουν να ξιφουλκήσουν κατά της Εκκλησίας. Και καταδεικνύει, όχι μόνο το έωλο της πολεμικής τους, αλλά και το μάταιο. Ο «Νέος Λόγος», νοιώθει ιδιαίτερα ευτυχής που, για δεύτερη στη σειρά έκδοσή του, δημοσιεύει αποσπάσματα από αυτό το πολυσήμαντο έργο του μεγάλου Αχαιού πνευματικού ανθρώπου και πολιτικού. Και ευελπιστεί πως με τον τρόπο αυτό συμβάλει, στο μέτρο των δυνατοτήτων του, ώστε να γίνει γνωστή στο ευρύτερο δυνατό αναγνωστικό κοινό και μια διαφορετική θέαση κρίσιμων ζητημάτων, για τα οποία μέχρι σήμερα ακούγεται μόνο η φωνή όσων κραυγάζουν και εντυπωσιοθηρούν θορυβώντας. Χωρίς ενδεχομένως να αντιλαμβάνονται και οι ίδιοι πως αυτά τα θέματα είναι πολύ σοβαρά για να αντιμετωπίζονται με αβάσταχτη επιπολαιότητα.