Άρθρα

Η δεύτερη γενιά οδικών παραχωρήσεων ολοκληρώνεται. Μετά τον «Μορέα» στο τέλος του περασμένου χρόνου, τις σήραγγες στα Τέμπη τον Μάρτιο, τη Μεγάλη Τρίτη εγκαινιάστηκε η Κορίνθου-Πατρών και ακολουθούν ο Ε65 και η Ιονία Οδός.

Οι πέντε(5) οδικοί άξονες έρχονται να αλλάξουν τον χάρτη της Ελλάδας, μειώνοντας αποστάσεις, δημιουργώντας ασφαλείς συνθήκες οδήγησης, ευνοώντας μεταφορές και τουρισμό. Όμως η διαδρομή από το 2007 έως σήμερα ήταν περιπετειώδης, με αποτέλεσμα η υπόθεση των πέντε(5) οδικών παραχωρήσεων να έχει μέχρι στιγμής κοστίσει, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, στο Δημόσιο, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στους οδηγούς, πάνω από 9,2 δις ευρώ, δηλαδή περισσότερο από το εκτιμώμενο κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων(!!!).

Ο κάθε δρόμος έχει τη δική του «αμαρτωλή» ιστορία. Έχει, λοιπόν, ενδιαφέρον η εξιστόρηση που ακολουθεί:

Ιονία Οδός:

Ας ξεκινήσουμε με τα οικονομικά στοιχεία του έργου. Η αρχική χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου-Ε.Ε. στο έργο ήταν 360 εκατ. ευρώ. Με τη συμφωνία επανεκκίνησης του 2013, το Δημόσιο δέχθηκε να συνεισφέρει ακόμα 279 εκατ. ευρώ. Επιπλέον ο κατασκευαστής έχει λάβει 106,5 εκατ. ευρώ σε αποζημιώσεις και ο παραχωρησιούχος 95 εκατ., τα οποία αυξάνονται με τη δεύτερη συμφωνία αποζημίωσης (2016) κατά 150 εκατ. και 24 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Σύνολο, 1.014,5 εκατ. ευρώ. Με άλλα λόγια, η άμεση συμμετοχή του Δημοσίου στο έργο σχεδόν τριπλασιάστηκε.

Σήραγγες Τεμπών:

Με τη σύμβαση παραχωρήθηκε σε ιδιώτη ένα μεγάλο τμήμα της ΠΑΘΕ, από τον Μαλιακό έως τη συμβολή της με την Εγνατία Οδό. Το κύριο κατασκευαστικό αντικείμενο όμως, που ανέλαβε η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου και η κατασκευαστική κοινοπραξία «Μαλιακός- Κλειδί», ήταν η κατασκευή τριών σηράγγων για την παράκαμψη των Τεμπών και του Πλαταμώνα.

Η αρχική χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου στο έργο ήταν 296,4 εκατ. ευρώ, καθώς και 205 εκατ. ευρώ η συμφωνηθείσα πρόσθετη χρηματοδότηση (συνολικά 400,9 εκατ. ευρώ). Επιπλέον, δόθηκαν ακόμα 169 εκατ. ευρώ για την προσθήκη λωρίδας έκτακτης ανάγκης στις σήραγγες των Τεμπών.

Συνολικά το Δημόσιο και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν τελικά δώσει στις δύο κοινοπραξίες 753,3 εκατ. ευρώ, υπερδιπλάσια από όσα υπολόγιζαν αρχικά.\

Κόρινθος-Πάτρα:

Η αρχική χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου στο έργο ήταν 608 εκατ. ευρώ και η πρόσθετη (2013) ήταν 250 εκατ. ευρώ. Η παραχωρησιούχος «Ολυμπία Οδός» έχει λάβει αποζημίωση 91,11 εκατ. ευρώ για την καθυστέρηση στην ημερομηνία έναρξης παραχώρησης (συν 1,6 εκατ. σε τόκους υπερημερίας) και 30 εκατ. ευρώ για διάφορες αποζημιώσεις. Το 2013 ο κατασκευαστής (κοινοπραξία Άπιον Κλέος) έλαβε με δύο συμφωνίες, ενόψει επανεκκίνησης των έργων, 223 εκατ. ευρώ και ακόμα 38 εκατ. ο παραχωρησιούχος. Με τη συμφωνία ολοκλήρωσης του έργου το 2016 αποφασίστηκε να καταβληθούν αποζημιώσεις και πριμ επιτάχυνσης 145,1 εκατ. ευρώ στον κατασκευαστή και 69,7 εκατ. ευρώ στον παραχωρησιούχο.

Ο λογαριασμός δεν τελειώνει εδώ. Η κοινοπραξία Άπιον Κλέος έλαβε ακόμα περί τα 23 εκατ. ευρώ για την τοποθέτηση των στηθαίων ασφαλείας με τις νέες προδιαγραφές (μελέτη-κατασκευή), καθώς και περίπου 10,7 εκατ. ευρώ για την κατασκευή των σημείων συνάντησης του αυτοκινητόδρομου με τη σιδηροδρομική γραμμή.

Επομένως: Δημόσιο, Ευρωπαϊκή Ένωση και οδηγοί (μέσω διοδίων) κατέβαλαν στην Ολυμπία Οδό και στην κοινοπραξία Άπιον Κλέος περίπου 2 δισ. ευρώ για την κατασκευή του δρόμου και τα έξοδα λειτουργίας του (προσωπικό, διαχείριση κυκλοφορίας κ.λπ.), χωρίς να συνυπολογίζονται τα διόδια του 2016-2017. Αν σε αυτά προστεθούν αρχαιολογικά και απαλλοτριώσεις, τότε το κόστος για το Δημόσιο και την Ε.Ε. (με τη συμβολή και των χρηστών του δρόμου) ξεπερνάει μέχρι στιγμής τα 2,34 δισ. ευρώ. Πάντως, η διαδρομή Αθήνας-Πάτρας για ένα Ι.Χ. θα κοστίζει 11,50 ευρώ.

Ξυνιάδα-Τρίκαλα (Ε65):

Η αρχική χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου στο έργο ήταν 500 εκατ. ευρώ και η πρόσθετη χρηματοδοτική συμβολή (2013) ήταν 215 εκατ. ευρώ. Ο παραχωρησιούχος έχει λάβει 22,1 εκατ. ευρώ σε αποζημιώσεις, τα οποία αυξήθηκαν κατά 6 εκατ. ευρώ με τη συμφωνία του 2013. Με την ίδια συμφωνία ο κατασκευαστής πήρε 83,5 εκατ. ευρώ. Το 2016, με τη νέα συμφωνία, κατασκευαστής και παραχωρησιούχος πήραν 83,5 εκατ. και 28,1 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα. Ακόμα 4 εκατ. ευρώ έχουν πληρωθεί από το Δημόσιο ως τόκοι υπερημερίας, επειδή καθυστέρησε να καταβάλει τις προγραμματισμένες δόσεις της συνεισφοράς του στο έργο. Το κόστος των αρχαιολογικών εργασιών υπολογίζεται σε 15,5 εκατ. ευρώ, ενώ το κόστος των απαλλοτριώσεων σε 82,5 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα από τα διόδια το 2013-2015 ήταν 27 εκατ. ευρώ. Επομένως το σύνολο των χρημάτων που διατέθηκαν για τον δρόμο από το Δημόσιο, την Ε.Ε. και τους οδηγούς (διόδια) είναι περίπου 1 δισ. ευρώ.

Όσο αφορά το νέο αυτοκινητόδρομο Κορίνθου – Καλαμάτας(Μορέας), σύμφωνα με στοιχεία που συλλέξαμε, αυτός κόστισε 50% περισσότερο, ως ακολούθως:

Η ανακατασκευή της εθνικής οδού Κορίνθου - Τρίπολης - Καλαμάτας και Λεύκτρου - Σπάρτης κράτησε 8 χρόνια αντί για 4,5 και κόστισε στο Δημόσιο και την Ε.Ε. 50% περισσότερο από όσο είχε σχεδιαστεί, με τον λογαριασμό να μην έχει ακόμα κλείσει.

Πλην της χρηματοδοτικής συμβολής (349 εκατ. ευρώ), ο Μορέας και ο κατασκευαστής έχουν μέχρι στιγμής λάβει συνολικά αποζημιώσεις ύψους 175,1 εκατ. ευρώ. Επομένως, για το καθαυτό κατασκευαστικό κομμάτι Δημόσιο και Ε.Ε. διέθεσαν 524,2 εκατ. ευρώ, δηλαδή 50,1% περισσότερο. Να σημειωθεί ότι ακόμα εκκρεμεί άγνωστος αριθμός οικονομικών αιτημάτων του Μορέα σε διαιτησία.

Επειδή κάποιες φορές οι αριθμοί κουράζουν, ένα είναι το βέβαιο: Τώρα που τα έργα βρίσκονται στην ολοκλήρωσή τους συνειδητοποιούμε ότι έχει γίνει μια ακόμη «ληστεία» σε βάρος του ελληνικού λαού, καλυμμένη από πέπλα ανάγκης και νομομοφάνειας!

(*) Ο Νίκος Νικολόπουλος είναι ανεξάρτητος Βουλευτής και Πρόεδρος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Ελλάδος