Άρθρα

Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας για τα επόμενα χρόνια είναι το θεμέλιο  για την κοινωνική σταθερότητα και ευημερία  αλλά και ο βασικός παράγοντας  επιτυχίας κάθε προγράμματος  Δημοσιονομικής Σταθερότητας .

Ποιες είναι όμως οι προϋποθέσεις για την ανάκαμψη της Ελληνικής οικονομίας ;   

Για να δώσουμε την απάντηση πρέπει να δούμε συνοπτικά τι πήγε λάθος τα προηγούμενα χρόνια. Όλοι οι οικονομολόγοι με τις  αναλύσεις τους  συμφωνούν για την απώλεια της ανταγωνιστικότητας της χώρας μετά την είσοδο στην ΟΝΕ. Είναι προφανές  ότι δεν είναι μόνον αυτός ο λόγος. Με ψύχραιμη ματιά  διακρίνω αρκετές παθογένειες του ελληνικού αναπτυξιακού μοντέλου των   προηγούμενων δεκαετιών.

     Οι κύριες παθογένειες είναι η αποβιομηχάνιση, η συρρίκνωση της  γεωργικής παραγωγής και γενικά η μετατροπή της Ελλάδας σε οικονομία παροχής  υπηρεσιών. Επίσης η διόγκωση του δημόσιου τομέα, , η  τάση  παραγωγής προϊόντων  για την εξυπηρέτηση  της εγχώριας κατανάλωσης   με χαμηλή προστιθέμενη,  είχαν σαν αποτέλεσμα το ΑΕΠ να στηρίζεται στις  ιδιωτικές  και δημόσιες  δαπάνες  της χώρας.

   Βασική προϋπόθεση ανάπτυξης είναι η εξάλειψη αυτών των τάσεων. Αρκεί όμως μόνον αυτό ; και ποιο θα  είναι το νέο παραγωγικό μοντέλο;

   Στο νέο μοντέλο θα οδηγηθούμε αναλύοντας την σημερινή οικονομική κατάσταση την οποία ζούμε. Βλέπουμε ότι οι τομείς των προϊόντων και υπηρεσιών που προορίζονται για εγχώρια κατανάλωση  συρρικνώνονται λόγω της πτώσης των εισοδημάτων. Αυτό  αναγκαστικά οδηγεί  στην αποκλιμάκωση των μισθών και τιμών , ταυτόχρονα όμως γίνεται και κάτι άλλο , απελευθερώνονται διαθέσιμοι πόροι, κεφάλαιο και εργασία, που πρέπει  να κατευθυνθούν σε άλλους κλάδους της οικονομίας .

   Συνεπώς είναι ολοφάνερο ότι το  νέο παραγωγικό μοντέλο πρέπει να  είναι εξωστρεφές , με έμφαση στις ιδιωτικές επενδύσεις και στη βελτίωση των όρων ανταγωνιστικότητας των οικονομίας.    

    Για να επιτύχει αυτό όμως, απαιτείται μεγάλος  μετασχηματισμός της παραγωγικής δομής και του θεσμικού πλαισίου , με κύριες πολιτικές   :

• Βελτίωση του θεσμικού περιβάλλοντος που επιδρά στην επιχειρηματικότητα.
• Αναβάθμιση της παιδείας και σύνδεση της με την οικονομία.
• Ριζική αναμόρφωση της λειτουργίας του  Δημόσιου Τομέα.
• Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν τον ανταγωνισμό και τη διαφάνεια.
• Στροφή στην εξωστρέφεια με προϊόντα  υψηλής τεχνολογικής  αξίας.

    Ο ρόλος της οικονομικής πολιτικής γίνεται συγκεκριμένος. Να βοηθήσει την μετατόπιση πόρων προς πιο παραγωγικές και εξωστρεφείς δραστηριότητες.      Εργαλεία πολιτικής είναι η ενημέρωση των επιχειρηματιών , για επενδυτικές δυνατότητες , η δημιουργία περιβάλλοντος πιο φιλικού στην επιχειρηματικότητα , οι στοχευμένες απαλλαγές από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές .

       Η διαδικασία της παραγωγικής αναδιάρθρωσης θα είναι μακροχρόνια και επώδυνη. Θα απαιτήσει  θεσμικές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την οικονομική πειθαρχία, τη διαφάνεια , την κοινωνική και οικονομική αποτελεσματικότητα των δημοσίων δαπανών.

      Οι αλλαγές είναι απαραίτητες  και όσο καθυστερούν  θα μεσολαβεί χρονικό διάστημα υψηλής ανεργίας και μετανάστευσης, με βαρύτατες συνέπειες για τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας.

         Η απουσία της χώρας από  τις  διεθνείς  χρηματαγορές δημιουργεί απουσία χρηματοδότησης για  τις επιχειρήσεις και τις τράπεζες  και καθιστά δύσκολη την υλοποίηση επενδύσεων από εγχώριους φορείς.

    Σε μία τέτοια συγκυρία, είναι σημαντικότερο από ποτέ να προσελκυστούν Άμεσες Ξένες Επενδύσεις. Οι επενδύσεις αυτές πρέπει να γίνουν σε κλάδους  που προάγουν την πραγματική ανάπτυξη δηλαδή να δημιουργούν εμπόριο και εξαγωγές. Όσο πιο τεχνολογικά προηγμένοι είναι οι κλάδοι στους οποίους θα πραγματοποιηθούν οι επενδύσεις , τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η διάχυση  τεχνολογίας στις εγχώριες επιχειρήσεις και το όφελος στη συνολική παραγωγικότητα της οικονομίας.

         Ουσιαστικό ρόλο για την ανάπτυξη θα παίξουν οι θεσμικές εκείνες παρεμβάσεις οι οποίες  θα βελτιώσουν την χαμηλή συνολική παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας και  θα δημιουργήσουν ένα φιλικότερο επιχειρηματικό περιβάλλον.  Η διαφθορά, η γραφειοκρατία και η συναλλαγή έχουν αποδεδειγμένα αντιαναπτυξιακή επίδραση. Η ελληνική κοινωνία οφείλει να απομακρυνθεί από τις αντιλήψεις αυτές  και να ξαναθυμηθεί την ηθική της παραγωγικότητας και της αποταμίευσης .

      Όσο περισσότερο η ανταγωνιστικότητα ενισχυθεί με στροφή προς την ποιότητα και την καινοτομία, τόσο μικρότερη θα είναι η πίεση που θα ασκηθεί στους μισθούς. Στο ενδιάμεσο, πρέπει να εφαρμόσουμε πολιτικές που θα εξομαλύνουν τις επιπτώσεις της προσαρμογής στην κοινωνική συνοχή , με εκ νέου σχεδιασμό  των κοινωνικών παροχών σε αυτούς που πραγματικά τις έχουν ανάγκη, με επανεκπαίδευση και επανένταξη των ανέργων στην αγορά εργασίας.