Άρθρα

Πέρασαν δέκα χρόνια από την εποχή που η Πάτρα γινόταν η «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» και τα παιδιά που είναι σήμερα 10-15 ετών δεν ξέρουν τίποτα και δεν έχουν να θυμούνται τίποτα από εκείνη την εποχή, που προφανώς δεν γνώρισαν, αλλά και η οποία δεν άφησε τίποτα στην πόλη για να μνημονεύεται στα χρόνια που ακολούθησαν.

Μήπως όμως έχουν να θυμούνται κάτι και οι μεγαλύτεροι;

Για όλες και όλους στην Πάτρα και την ευρύτερη περιοχή, η «Πολιτιστική» αποτελεί μία ξεθωριασμένη ανάμνηση που δεν πρόσθεσε τίποτα και δεν άλλαξε τίποτα. Κάτι σαν τα πυροτεχνήματα που σκάνε στον ουρανό κάθε φορά που καίγεται ο καρνάβαλος στον μόλο και η λάμψη τους διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα.

Το καραβάκι (το έμβλημα της Πολιτιστικής), στην ουσία ποτέ δεν απέπλευσε.

Η Πολιτική ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2006 και η Πάτρα την υποδέχτηκε χωρίς καμία γιορτή, καμία προσδοκία. Σε μία σκοτεινή και άδεια πόλη όπου όλοι βρίσκονται στα σπίτια τους, μαζί με τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Από την αρχή φάνηκε λοιπόν ότι η Πάτρα δεν είχε κανένα σχέδιο για την Πολιτιστική και η Πολιτιστική κανένα σχέδιο για την Πάτρα.

Αυτό αποδείχτηκε πολύ πιο περίτρανα στην πορεία, αλλά οι ρίζες του κακού βρίσκονταν πιο πίσω στον χρόνο.

Ας θυμηθούμε…

Η υποψηφιότητα και η επιλογή της Πάτρας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας δεν υπήρξε απόρροια ενός καλά επεξεργασμένου σχεδίου για την εξωστρέφεια και την ανάπτυξη της πόλης. Ήταν αποτέλεσμα ενός κοντόφθαλμου μικροπολιτικού παιχνιδιού, στα 1998, ώστε η τότε κυβέρνηση Σημίτη να προσφέρει ένα «δώρο» στην «δική της» αυτοδιοικητική παράταξη ενόψει δημοτικών εκλογών.

Η συνέχεια ήταν ανάλογη. Μεταξύ 1998 και 2004 στην Πάτρα δεν δόθηκε καμία χρηματοδότηση, αλλά και η πόλη δεν εκπόνησε κανένα σχέδιο προετοιμασίας.

Ακόμα και το προεκλογικό «δώρο» αποδείχτηκε πυροτέχνημα.

Τον Μάρτιο του 2004 στην εξουσία ήρθε η ΝΔ του Κώστα Καραμανλή. Τα περιθώρια για την Πάτρα ήσαν ήδη πολύ στενά, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η Ελλάδα έπρεπε να βγάλει εις πέρας το μεγάλο «στοίχημα» των Ολυμπιακών Αγώνων και ελάχιστους μήνες πριν την έναρξή τους, ακόμα και σημαντικές υποδομές υπολείπονταν, με αποτέλεσμα η παγκόσμια κοινή γνώμη να «πυροβολεί» κατά της χώρας. Πού καιρός και χρήμα για την Πάτρα και την Πολιτιστική…;

Έτσι, φτάσαμε στο 2005 και μέσα σε εννέα μήνες έπρεπε να γίνουν όσα δεν έγιναν σε έξι χρόνια. Μπορούσαν να γίνουν; Ασφαλώς όχι. Πόσο μάλλον, όταν η υπόθεση «Πολιτιστική» ποτέ δεν έγινε πραγματικό κτήμα του συνόλου της πόλης, αλλά σε τοπικό επίπεδο παρέμεινε «λάφυρο» στα χέρια λίγων, που εξακολουθούσαν να εξυπηρετούν τις δικές τους μικροπολιτικές σκοπιμότητες.

Κατόπιν τούτων, το αποτέλεσμα ήταν οικτρό.

Η Πάτρα, ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, ούτε το ιστορικό δημοτικό θέατρο «Απόλλων» δεν μπόρεσε να ανακαινίσει!

Ένα λυόμενο θέατρο, που έχει απομείνει ως «κουφάρι» και «σκιάχτρο» στην Ακτή Δυμαίων, θυμίζει μόνο εκείνη την Πολιτιστική που δεν άφησε στην πόλη καμία προίκα, ούτε σε υποδομές, ούτε σε καλλιτεχνική έκφραση και παραγωγή, ούτε σε εξωστρέφεια, ούτε σε οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.

Οι άνθρωποι που διαχειρίστηκαν την Πολιτιστική αποδείχτηκαν κατώτεροι των αναγκών. Δεν πέτυχαν τελικά, ούτε το πολιτισμικό δυναμικό της πόλης να αναδείξουν.

Και το λογικό «αντίτιμο» που εισέπραξαν ήταν η αποστασιοποίηση της τοπικής κοινωνίας, που τελικά υποβίβασε και απαξίωσε ακόμα και τις όποιες αξιόλογες εκδηλώσεις υπήρξαν.

Έκανα πάμπολλες κοινοβουλευτικές και πολιτικές παρεμβάσεις, ακόμη και αναφορές στην Δικαιοσύνη

Υπήρξα μεταξύ εκείνων που «γκρίνιαξαν» και «φώναξαν» πολύ τότε. Τα έβαλα ακόμα και με τον φίλο μου, τότε Πρωθυπουργό και συνάμα Υπουργό Πολιτισμού Κώστα Καραμανλή, με εκπροσώπους της κυβέρνησης και του κόμματος που στήριζα, διαβλέποντας το «ναυάγιο».

Δεν μέτρησα ποτέ το κόστος των ύβρεων, λοιδοριών και συκοφαντιών που δέχτηκα. Συνηθισμένα τα βουνά στα χιόνια.

Και δεν μετάνιωσα ποτέ που πολέμησα τους «πολιτικώς ορθούς» και εκείνο το υπερκομματικό μέτωπο «ηγετών» της μιζέριας και της μετριότητας στην οποία είχαν καταδικάσει την Πάτρα.

Σήμερα, μετά από τόσα χρόνια, βλέποντας τη δικαίωση όσων τότε υποστήριζα, λέω τουλάχιστον στον εαυτό μου πως δεν υπήρξα απαθής για κάτι που αφορούσε την πόλη μου. Και πάλι όμως, αυτό δεν με λυτρώνει…

Με κάθε ειλικρίνεια τονίζω ότι δεν αισθάνομαι δικαιωμένος, αλλά… ηττημένος.

Η μεγάλη ευκαιρία που έχασε η πόλη μου, ακόμα με καίει. Και ακόμα οραματίζομαι μια μεγάλη, δυνατή και όμορφη Πάτρα, πραγματική πρωτεύουσα του πολιτισμού και της ανάπτυξης.

Δέκα χρόνια μετά, η Πολιτιστική αποτελεί για την Πάτρα ένα «μνημείο» του μεγάλου κακού που έκαναν στην περιοχή μας οι κομματο-τσιφλικάδες και οι αετονύχηδες.

Σκέφτομαι μάλιστα, ότι υπό μία έννοια, η Πολιτιστική ήταν ο προϊδεασμός για όσα θα ακολουθούσαν λίγα χρόνια μετά σε ολόκληρη τη χώρα: Χρεοκοπία, υπό το βάρος ενός φθαρμένου πολιτικο-οικονομικο-κοινωνικού συστήματος.

Γι’ αυτό και πιστεύω ότι έχει αξία η αναδρομή σε όσα έγιναν - ή δεν έγιναν – τότε. Εάν ανακαλύψουμε τα λάθη και βρούμε τον «κακό εαυτό» μας, τότε μόνο μπορούμε να επιδιώξουμε την διαμόρφωση ενός καλύτερου μέλλοντος.

Η Πολιτιστική του 2006, πέρασε και πάει.

Η Πάτρα όμως είναι ακόμα εδώ. Και πάντα θα είναι.

Όσα δεν κερδήθηκαν πριν δέκα χρόνια, μπορούν να κερδηθούν τώρα. Ακόμα και υπό πιο δύσκολες συνθήκες. Το πιστεύω, γιατί πάντα πιστεύω στην Πάτρα και τελικά, πάντα θέλω να είμαι αισιόδοξος για τον τόπο μου και τους ανθρώπους του.

Είναι κρίμα κι άδικο να περνούν τα χρόνια και να χάνονται οι γενιές των ανθρώπων χωρίς να παίρνουν αυτό που δικαιούνται. Όμως, όπως λέμε, η ζωή δεν σταματάει. Ποτέ δεν είναι αργά να προσπαθήσουμε για να ζήσουν καλύτερα οι επόμενες γενιές. Ας προσπεράσουμε λοιπόν το αίσθημα του κενού που μας άφησε εκείνη η εποχή και ας φροντίσουμε να μην έχουν το ίδιο αίσθημα και οι επόμενοι…

(*) Ο Νίκος Νικολόπουλος είναι Ανεξάρτητος Βουλευτής και Πρόεδρος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Ελλάδος.