Ερωτήσεις 2018

Αρ. Πρωτ. 456/30-07-2018

Ερώτηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας

«Είναι παγκόσμια πρωτοτυπία, να χτίζεται ένα φράγμα πάνω στο πιο επικίνδυνο ρήγμα της Ελλάδας, το ρήγμα που έδωσε έναν από τους πιο δυνατούς σεισμούς και τις μεγαλύτερες επιφανειακές μετατοπίσεις», εξηγεί ο καθηγητής Γεωφυσικής του ΑΠΘ, Κώστας Παπαζάχος, ο οποίος πολύ πρόσφατα μίλησε για το θέμα σε εκδήλωση με θέμα «Οι καταστροφικές επιπτώσεις από την εξόρυξη χρυσού στην Κεντρική Μακεδονία», που έγινε στους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης.

«Εγώ δεν ξέρω κάποιο άλλο αντίστοιχο παράδειγμα σε όλο τον κόσμο, τουλάχιστον σε μη τριτοκοσμική χώρα και προσωπικά δηλώνω τρομοκρατημένος και εξαιρετικά ανήσυχος για τις πιθανές συνέπειες στην περιοχή», αναφέρει ο καθηγητής για to φράγμα που χτίζεται πάνω από το «ρήγμα της Ιερισσού» εκφράζοντας την ανησυχία του για την ανεπάρκεια του αντισεισμικού σχεδιασμού των έργων που συνδέονται με την μεταλλευτική δραστηριότητα στη Χαλκιδική.

«Δεν υπάρχει ο επαρκής αντισεισμικός σχεδιασμός για το φράγμα Κοκκινόλακκα, από την εταιρεία, για αυτό είμαστε σίγουροι. Άρα, δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, δεν υπάρχουν αποδείξεις, για το πόσο μπορεί να αντέξει το φράγμα σε έναν πιθανό μεγάλο σεισμό. Ο τρόπος ελέγχου και οι σεισμικές δράσεις που έχουν υπολογισθεί με βάση τις αναλύσεις της ίδιας της εταιρίας (των μελετητών της δηλαδή), σε καμία περίπτωση δεν έχουν ληφθεί σωστά υπόψη και με τον τρόπο τον οποίο πρέπει, στον αντισεισμικό σχεδιασμό των φραγμάτων».

Ο κ. Παπαζάχος αναφέρθηκε και στο σεισμό του ‘32, που σύμφωνα με τις σημερινές εκτιμήσεις και με βάση τις καταγραφές και τις βλάβες που προκάλεσε, είχε μέγεθος τουλάχιστον της τάξης των 7 Ρίχτερ, με πάνω από 360 νεκρούς και χιλιάδες σπίτια κατε-στραμμένα. Όπως επισημάνθηκε, έγινε ακριβώς πάνω στο ρήγμα που περνάει μέσα από την περιοχή εξόρυξης χρυσού στη Χαλκιδική.

Ο κίνδυνος για το φράγμα και κατά συνέπεια για τα χημικά απόβλητα από έναν πιθανό σεισμό δεν πρέπει να λογίζεται σε μια προοπτική μηνών ή λίγων ετών, αλλά σε βάθος 20-30 ή και 50 ετών.

Εν ολίγοις, τα χημικά απόβλητα θα μείνουν εκεί για πάντα και αυτό είναι που δεν κατανοεί η κυβέρνηση.

Άλλωστε, ο σεισμολόγος του Αστεροσκοπείου Αθηνών Μάκης Χουλιάρας, είχε επισημάνει τους κινδύνους από το ενεργό ρήγμα-τέρας της Ιερισσού και την εξορυκτική δραστηριότητα:

«Ξέρουμε ότι έχουν συμβεί πάρα πολλές φορές θανατηφόρα ατυχήματα από σεισμούς σε ορυχεία. Προ ημερών έγινε σεισμός 4,7 στην Πολωνία και ήταν 19 άνθρωποι, μεταλλειωρύχοι μέσα στο ορυχείο. Από ένα σεισμό 4,7 ρίχτερ. Όταν μιλάμε για περιοχή που έχει «δώσει» 7 Ρίχτερ, δεν μπορούμε να είμαστε ήσυχοι. Και επειδή οι σεισμοί δεν σκοτώνουν, οι ανθρώπινες κατασκευές σκοτώνουν, εμένα με ενδιαφέρει εάν είναι κατάλληλα κατασκευασμένο το ορυχείο και αν είναι εξασφαλισμένη η ασφάλεια των εργαζομένων».

Το ενεργό ρήγμα Στρατωνίου-Βαρβάρας της ΒΑ Χαλκιδικής, περνάει μέσα από τις Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Στρατωνίου, δηλαδή μέσα από το σημερινό μεταλλείο και το φράγμα αποβλήτων "Καρακόλι".

Σε αυτήν την ίδια περιοχή πρόκειται να κατασκευαστεί το νέο συγκρότημα μεταλλουργίας χαλκού-χρυσού, ο νέος χώρος απόθεσης επικίνδυνων αποβλήτων του Κοκκινόλακκα, εργοστάσιο θειικού οξέος, αγωγός μεταφοράς υγρού θειικού οξέος στο Στρατώνι κ.λ.π.

Η Επιτροπή Ερευνών του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με επικεφαλής τον επιστημονικώς υπεύθυνο, Σ. Παυλίδη, καθηγητή Γεωλογίας, παρέδωσε τo 2010 στην «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.» σεισμοτεκτονική μελέτη με τον τίτλο «Μελέτη περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Μεταλλευτικών - Μεταλλουργικών εγκαταστάσεων» της εταιρείας στη Χαλκιδική, η οποία αποτέλεσε και ένα από τα βασικά στοιχεία μέσω των οποίων η «Ελληνικός Χρυσός» διεκδίκησε και τελικά απέκτησε την κυριότητα των περιοχών για εξόρυξη χρυσού.

Το 2012, το Πρυτανικό Συμβούλιο του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έκρινε ότι στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων «υποβαθμίζεται ο περιβαλλοντικός κίνδυνος από την προτεινόμενη δραστηριότητα στα επιμέρους φυσικά και ανθρωπογενή συστήματα» και πρότεινε «να συμπληρωθεί και να επανεξεταστεί η ΜΠΕ στα σημεία που δεν παρέχονται εγγυήσεις για την ασφαλή εξόρυξη», να «ληφθούν σοβαρά υπ' όψη οι περιβαλλοντικοί όροι που οι επιστήμονες έχουν επισημάνει και δεν έχουν ληφθεί πλήρως υπόψη», αλλά και «να υπάρξει μηχανισμός διαρκούς ελέγχου τήρησης των περιβαλλοντικών όρων».

Ωστόσο, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε «απολύτως νόμιμη, πληρούσα τους περιβαλλοντικούς όρους» τη λειτουργία των μεταλλείων χρυσού στην Κασσάνδρα της Χαλκιδικής, απορρίπτοντας αίτηση που είχαν καταθέσει οκτώ σύλλογοι της περιοχής για περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη λειτουργία των μεταλλείων, κρίνοντας τες «μη σημαντικές», το μέγα πρόβλημα της σεισμικής επικινδυνότητας ΔΕΝ αποτελούσε αντικείμενο της αίτησης.

Ο κύριος Χουλιάρας σχολιάζει: "Ηρθανε και οι 9 της εταιρείας και ορμήξανε να με φάνε. Και τους ρωτάω: «Μέσα στο ορυχείο σας έχετε σύστημα συναγερμού σε περίπτωση δόνησης;». Μου απάντησαν «όχι». Ε...με φοβίζει αυτό.

Και ερωτώ: Εφ όσον το Αριστοτέλειο υπέβαλε μια τέτοια μελέτη στο Υπουργείο, πως και δεν σας συνέστησε να βάλετε και ένα σεισμογράφο;

Εκεί... δίπλα στο ορυχείο...να παρακολουθείτε. Αν είχαν βάλει σεισμολόγο στην ομάδα της μελέτης δεν υπάρχει περίπτωση να μη συνέστηνε κάτι τέτοιο. Πέρυσι εξέφρασε επιφυλάξεις το Πρυτανικό Συμβούλιο του Αριστοτέλειου.

Έγινε τίποτα; Τη μελέτη την υπογράφει γεωλόγος. Μα, αν σε πονάει η καρδιά σου , θα πας σε καρδιολόγο. Όχι σε παθολόγο.

Στη μελέτη δεν έκρυψαν τίποτα. Περιέλαβαν όλα τα στοιχεία.

Αλλά... ξέρεις κάτι; Όταν κάνεις μια τέτοια μελέτη, για τέτοια έργα, υπάρχουν και τα «μοντέλα».

Υπάρχει το «Χειρότερο σενάριο», υπάρχει και το «Καλύτερο σενάριο». Δεν μπορείς να μην συμπεριλάβεις και το «Χειρότερο». Όταν όλα τα απλουστεύεις..»

Επειδή, το ΠΑΚΟΕ για όλα τα παραπάνω έχει καταθέσει μηνυτήρια αναφορά και αγωγή, ερωτάσθε:

1. Ποια είναι η άποψή σας κ. Υπουργέ για τις καταστροφικές επιπτώσεις από την εξόρυξη χρυσού στην Κεντρική Μακεδονία;

2. Μετά την εθνική τραγωδία που ζήσαμε από τις τελευταίες πυρκαγιές και τις τεράστιες ευθύνες του αδύναμου κράτους που αναδείχτηκαν, εσείς οι συναρμόδιοι Υπουργοί θα επιτρέψετε, με την ανοχή ή την σιωπή σας, την πιθανότητα ενός νέου μαζικού εγκλήματος που θα αφήσει εκατοντάδες νεκρούς από τον ενεργό-τέρας της Ιερισσού και το φράγμα Κοκκινόλακα, όταν είναι γνωστό τοις πάσι ότι έχουν συμβεί θανατηφόρα ατυχήματα παρά πολλές φορές, από σεισμούς σε ορυχεία;

3. Ποια η «τύχη» της μηνυτήριας αναφοράς του ΠΑΚΟΕ, που βρίσκεται; Έχουν απαγγελθεί κατηγορίες;

Ο Ερωτών Βουλευτής

Νίκος Ι. Νικολόπουλος

Πρόεδρος Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Ελλάδος