Ερωτήσεις 2014

            ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ (759/3.7.2014)

Καταπολέμα την κυτταρίτιδα, αδυνατίζει, αντιμετωπίζει τους πόνους στις αρθρώσεις αλλά… ταυτόχρονα μας χαρίζει ευεξία. Το κολλαγόνο, ένα «μαγικό» προϊόν, που κάνει «θαύματα» όπως ευαγγελίζονται οι διαφημίσεις που έχουν κατακλύσει όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, έχει διχάσει καταναλωτές και ειδικούς για το την ποιότητά του αλλά και τα οφέλη στον ανθρώπινο οργανισμό. Από πού προέρχεται όμως το κολλαγόνο; Όπως λένε οι επιστήμονες προέρχεται από… χοίρους και ψάρια, κάτι το οποίο αγνοούν οι περισσότεροι καταναλωτές.

«Τo κολλαγόνο αποτελεί μια από τις σημαντικότερες ομάδες δομικών πρωτεϊνών του ανθρώπινου σώματος, που συναντώνται στα οστά, τους τένοντες, τους συνδέσμους, τους χόνδρους και το δέρμα. Είναι ένα συστατικό που οι χορτοφάγοι δεν το καταναλώνουν, γιατί το κολλαγόνο προέρχεται κυρίως από τα ζωικά τρόφιμα. Σιγοβράζοντας ζωικά κόκκαλα, απελευθερώνεται κολλαγόνο στο νερό. Εάν κάποιος έχει παρασκευάσει σπιτικό ζωμό κότας, έχει ταυτόχρονα παρασκευάσει το δικό του ζωμό κολλαγόνου», επισημαίνει στην «Κ» ο διαιτολόγος – διατροφολόγος, Κωνσταντίνος Κούτσικας.

Ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Αθανάσιος  Εξαδάκτυλος χαρακτηρίζει το πόσιμο συμπλήρωμα διατροφής «αμφιβόλου ποιότητας» καθώς όπως λέει δεν υπάρχει κανένας έλεγχος για την κυκλοφορία του. «Θεωρούμε ότι αυτά τα προϊόντα είναι αμφιβόλου ποιότητας καθώς δεν υπάρχουν περιορισμοί για την κυκλοφορία τους άρα συνεπώς δεν υπάρχει και κανένας έλεγχος», αναφέρει μάλιστα ότι έχουν γνωστοποίηση από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων απλά σημαίνει: Έλαβα γνώση ότι το προϊόν κυκλοφορεί». «Εμείς είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί με την κυκλοφορία αυτών των προϊόντων» τονίζει χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά της, υπεύθυνη μάρκετινγκ γνωστής εταιρείας πώλησης κολλαγόνου στην Ελλάδα αναφέρει ότι αυτά τα προϊόντα έχουν τη γνωστοποίηση του ΕΟΦ. Ενώ σε ό,τι αφορά στις αντιδράσεις των γιατρών υπογραμμίζει ότι: «Τα ηθικά στοιχεία στον κλάδο της ιατρικής σίγουρα θα εκτιμήσουν και θα προσανατολίσουν τον κόσμο προς καθετί ωφέλιμο για την υγεία, είτε είναι συμπλήρωμα διατροφής, είτε είναι φάρμακο. Αμερόληπτα και χωρίς ιδιοτέλεια. Κάποιος που κάνει σωστά τη δουλειά του θα το προτείνει. Πρέπει να προάγουν τη σημασία της σωστής διατροφής είτε μέσω συμπληρώματος, είτε κάποιου φάρμακου και όχι απαραίτητα πάντα μέσω της φαρμακευτικής οδού».

Στα φαρμακεία και το διαδίκτυο

Αυτού του είδους τα προϊόντα διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή. Πωλούνται στα φαρμακεία αλλά οι καταναλωτές τα προμηθεύονται και μέσω διαδικτύου, κάτι που, όπως λένε οι ειδικοί, εγκυμονεί κινδύνους. «Το προϊόντα αυτά δεν είναι αμφιλεγόμενα. Μπορεί όμως να θεωρηθεί αμφιλεγόμενο το αποτέλεσμα τους. Δηλαδή, μπορεί να μη δρα σε όλους με τον ίδιο τρόπο», επισημαίνει ο γραμματέας του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Διονύσης Ευγενίδης και υποστηρίζει ότι οι καταναλωτές το αγοράζουν και το ξαναζητούν και δεύτερη και τρίτη φορά. «Το προϊόν δεν έχει παρενέργειες, εφόσον κάποιος το παίρνει σωστά. Όταν κάποιος το αγοράζει από εμάς του δίνουμε και τις σχετικές συμβουλές. Σημασία έχει να είναι πιστοποιημένα προϊόντα. Γιατί έχει παρατηρηθεί και το φαινόμενο να τα αγοράζουν μέσω διαδικτύου. Κάτι τέτοιο δεν το συνιστούμε», συμπληρώνει.

Δεν είναι φάρμακα

Για την κυκλοφορία αυτών των σκευασμάτων έχει ενημερωθεί και ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων. Οι εταιρείες αποστέλλουν τον φάκελο με τη σύνθεση του προϊόντος με τον αριθμό γνωστοποίησης. «Τα συμπληρώματα διατροφής γνωστοποιούνται στον ΕΟΦ σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία. Δεν είναι φάρμακα και ούτε επιτρέπεται να φέρουν ισχυρισμούς υγείας. Απευθύνονται κατά βάση στον υγιή καταναλωτή» επισημαίνει ο πρόεδρος του ΕΟΦ, Δημήτρης Λιντζέρης. Τι σημαίνει όμως γνωστοποίηση; Όπως απαντούν οι ειδικοί, είναι απλώς μια ενημέρωση για την κυκλοφορία του σκευάσματος. Το προϊόν δεν υπόκειται σε κανέναν απολύτως έλεγχο από τον ΕΟΦ. «Όταν λένε πως έχουν  γνωστοποίηση σημαίνει ότι έχουν στείλει τον φάκελο με τη σύνθεση του προϊόντος στον ΕΟΦ, ο οποίος ενημερώνεται αλλά δεν ελέγχει τα προϊόντα. Δίνει απλά έναν αριθμό πρωτοκόλλου που πολλές φορές κάποιες εταιρείες τον χρησιμοποιούν λανθασμένα ως αριθμό αδείας» τονίζει ο κ. Ευγενίδης.

«Παραπλανούν τους πολίτες»

Σύμφωνα με τους ειδικούς το πόσιμο κολλαγόνο δεν έχει παρενέργειες αλλά δεν κάνει και τα θαύματα τα οποία υπόσχεται. «Όλες αυτές οι διαφημίσεις θεωρούμε ότι παραπλανούν τους καταναλωτές, καθώς γίνονται ανεξέλεγκτα. Το αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που υπόσχονται. Πάρτε για παράδειγμα τα καλλυντικά. Τι θα πει φύλλα χρυσού και χαβιάρι στο πρόσωπο; Όλα αυτά αποτελούν διάφορα τρικ για να παραπλανούν τους καταναλωτές», αναφέρει ο κ. Εξαδάκτυλος και συμπληρώνει ότι υπάρχει μια κατηγορία ασθενών που έλκονται από τέτοιου είδους διαφημίσεις. «Σαφώς έχουν και αυτοί την ευθύνη για τα προϊόντα που χρησιμοποιούν. Το κακό είναι ότι ο Ιατρικός Σύλλογος δεν έχει δικαιοδοσία να ελέγχει τέτοια πράγματα» λέει.

Επιστημονικές μελέτες

Πρόσφατες επιστημονικές μελέτες έδειξαν πως είναι πιθανή μια ευεργετική δράση. «Φαίνεται πως υπάρχει βελτίωση της όψης του δέρματος και βελτίωση παραμέτρων που αφορούν την οστεοαρθρίτιδα. Βέβαια πρέπει να αναφέρουμε πως όσο μεγαλώνουμε, μειώνεται η δυνατότητα του οργανισμού να παράγει κολλαγόνο. Πιθανόν, γιατί απλά το κολλαγόνο, όπως και όλες οι πρωτεΐνες του σώματος δεν συντίθενται με τον ίδιο ρυθμό όπως όταν είμαστε νέοι. Το να φορτώνουμε τον οργανισμό με περισσότερο υλικό, δεν σημαίνει πως θα αυξήσει τον ρυθμό παραγωγής συστατικών που είναι απαραίτητα στο σώμα όπως για παράδειγμα το κολλαγόνο για το δέρμα και τις αρθρώσεις» υπογραμμίζει ο κ. Κούτσικας.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΚΕΠΚΑ, Νίκος Τσεμπερλίδης εφιστά την προσοχή στους καταναλωτές. «Θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να ελέγχουν τα προϊόντα που αγοράζουν», αναφέρει και διευκρινίζει ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια σχετική καταγγελία. «Οι καταναλωτές θα πρέπει να ζητούν τις επιστημονικές μελέτες πάνω στις οποίες βυθίζονται οι έμποροι και δεν μιλάμε για ένα απλό χαρτί αλλά έγγραφο από ειδικό Ευρωπαϊκό φορέα», τονίζει ο κ. Τσεμπερλίδης και καταλήγει ότι «οι διαφημίσεις συνήθως είναι παραπλανητικές».

Κατόπιν τούτων ερωτάται ο αρμόδιος υπουργός:

• Αληθεύει ότι αυτά τα προϊόντα είναι αμφιβόλου ποιότητας καθώς δεν υπάρχουν περιορισμοί για την κυκλοφορία τους άρα συνεπώς δεν υπάρχει και κανένας έλεγχος, εφόσον έχουν γνωστοποίηση από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων που σημαίνει απλά ότι έλαβε γνώση ότι το προϊόν κυκλοφορεί;
• Πως μπορεί το κράτος να παρέμβει ως προς τις πωλήσεις στο διαδίκτυο που είναι εντελώς ανεξέλεγκτες;
• Θα τροποποιήσετε την ελεγκτική διαδικασία όσον αφορά την δυνατότητα γνωστοποίησης σε προϊόντα που δίνει την έγκριση του ο ΕΟΦ;
• Τι προτίθεστε να κάνετε όσον αφορά τους Ιατρικούς Συλλόγους και την δικαιοδοσία τους ως προς τον έλεγχο παρόμοιων σκευασμάτων που κυκλοφορούν στην αγορά, εφόσον οι κρατικοί μηχανισμοί αδυνατούν να προχωρήσουν στις κατάλληλες ενέργειες;

Ο ερωτών βουλευτής

Νίκος Ι. Νικολόπουλος