Ομιλίες

Κυρίες και κύριοι,
Ένα πνευματικό πόνημα εκφράζει την αγωνία ή το όνειρο του δημιουργού του.
Κάποιες φορές και τα δύο, όπως κατά τη γνώμη μου συμβαίνει με το βιβλίο για το οποίο συζητάμε.
Δεν είναι βιβλίο για επαναπαυμένους αναγνώστες.
Δεν προσφέρεται για να περάσεις μαζί του λίγες ώρες ξενοιασιάς και ανέμελης «φυγής»

Αντίθετα, είναι ένα βιβλίο που σε προκαλεί από την πρώτη μέχρι και την τελευταία του σελίδα να ανοίξεις διάλογο μαζί του.
Να εμβαθύνεις σε έννοιες, να αναλύσεις καταστάσεις και συνθήκες, να σταθείς σε διαπιστώσεις και συμπεράσματα.
Προπάντων όμως να προβληματιστείς.
Δίνει, προς τούτο, το έναυσμα και παρέχει πλούσια ερεθίσματα.
Αρκεί βεβαίως να είναι κανείς διατεθειμένος να προχωρήσεις στους δρόμους που του διανοίγει.
Και αποφασισμένος να αναστραφεί με σοβαρότητα όχι τόσο με τις απαντήσεις του συγγραφέα του, τις όποιες μπορεί να τις συμμερίζεται περισσότερο ή λιγότερο, όσο με τα ερωτήματα που εγείρει και τα ζητήματα που επιτακτικά θέτει επί τάπητος.
Ο αναγνώστης μέσα από τις γραμμές ενός λογοτεχνικού έργου βλέπει κάθε φορά αυτό που είναι έτοιμος να ανακαλύψει.
Κατά συνέπεια η παρουσίαση ενός βιβλίου έχει εξ ορισμού υποκειμενικότητα.

Να διαφωνήσεις ή να συμφωνήσεις.
Έτσι ως πολιτικός δεν μπορώ παρά να σταθώ σε αυτό που μου είναι και οικείο αλλά και προσφιλές.
Στην ιδεολογική και πολιτική διάσταση του πονήματος.

Κυρίες και κύριοι,
Η ιδεολογία του κάθε πολιτικού χώρου αποτελεί τον πνευματικό υπαρξιακό του πυρήνα, την βαθύτερη στάση ζωής των ανθρώπων του, την σημαία-σύμβολο, γύρω από την οποία συναθροίζονται οι ακτιβιστές οι παραστάσεις και οι στρατιώτες της κάθε παράταξης.
Αυτό που αποπνέει το βιβλίο είναι η ιδεολογική - πνευματική κυριαρχία.

Ο συγγραφέας μας μεταφέρει σε έναν εφιαλτικό, απάνθρωπο, κόσμο όπου μια ιδεολογία έχει επικρατήσει πλήρως.
Αυτό που διατυπώνεται ως κυρίαρχο στοιχείο της ιδεολογίας είναι η ενοχοποίηση κάθε παλαιάς παραδοσιακής αξίας στο όνομα της προόδου και η ανεκτικότητα στο διαφορετικό ως ύψιστη δημοκρατική κατάκτηση.

Η πολιτική έκφραση αυτής της ιδεολογίας είναι ένα ολοκληρωτικό καθεστώς που συστηματοποιεί την πνευματική και ιδεολογική ενσωμάτωση και όπου αποτυγχάνει προχωρεί σε φυσική εξουθένωση των ανυπότακτων.

Το «μαγικό κόλπο» είναι, εάν πετύχει, η θεαματική αναστροφή των ετικετών, να αναιρεθεί η μονοπώληση του όρου «προοδευτικός».
Και να έχει δικαίωμα σε αυτή καθένας που κομίζει ιδέες και δράσεις που μπορούν να πάνε μπροστά την χώρα και την κοινωνία.
Κυρίαρχο εργαλείο αυτής της πρακτικής είναι αυτό που ο Όργουελ ονομάζει στο βιβλίο του «1984», η «διπλή σκέψη».

Οποιοδήποτε μέτρο καταπίεσης βαφτίζεται «δημοκρατικό» και «προοδευτικό».
Η σύγκριση αυτή ανέκαθεν κομπλεξάριζε τους ανθρώπους, τα παιδιά της εφηβείας ιδιαίτερα, που πράγματι ένιωθαν παγιδευμένα σε ένα ανελαστικό σύμπλεγμα ιδεολογημάτων και κανόνων που δεν ενέπνεαν κανέναν ερωτισμό.

Το κριτήριο δεν είναι τι κάνει κάποιος αλλά ποιος το κάνει.
Υπάρχουν εξ ορισμού ένοχοι και εξ ορισμού αθώοι.
Όμως ένα τέτοιο περιβάλλον δεν έχει διάρκεια.
Η δυναμική της ιστορίας, η απαγορευμένη πνευματικότητα, ο άκρατος υλισμός αναδεικνύουν τα αδιέξοδα της κοινωνίας που περιγράφεται στο βιβλίο.
Η επανάσταση είναι πλέον αναπόφευκτη.

Ο ήρωας, ο οποίος κραυγάζει από μακριά ότι ιδεολογικά βρίσκεται πολύ πέρα του σημείου το οποίο βομβαρδίζουν οι αντίπαλοι του, για αυτό και αδυνατούν να τον πετύχουν, του βιβλίου από την αυτοεξορία του, από την ακούσια πλήρη περιθωριοποίησή του, φυσική και ηθική, οδηγείται στη λύτρωση μέσα από την συμμετοχή του στην επαναστατική δράση.

Νομίζω ότι μια γεύση αυτού του ασφυκτικού ιδεολογικού περιβάλλοντος έχουμε όλοι νιώσει από την περίοδο της μεταπολίτευσης και μετά.
Ζήσαμε περιόδους όπου συγκεκριμένες ιδεολογίες είχαν ενοχοποιηθεί.
Δεν κρινόσουν από αυτό που έκανες και που έλεγες αλλά από το τι ήσουν και ποια ήταν η ιδεολογική και πολιτική σου τοποθέτηση.

Πολλοί μέχρι πρόσφατα, και ενδεχομένως κάποιοι ακόμα και σήμερα, απέφευγαν να δηλώσουν την πίστη τους σε αξίες που πίστευαν γιατί είχαν βαφτισθεί αναχρονιστικές, οπισθοδρομικές και ότι άλλο ο προοδευτισμός επέβαλε.

Ούτε η Παιδεία, ούτε η Ιστορία ούτε η γλώσσα μας, αρχαία και νέα, έμεινε στο απυρόβλητο.
Για χρόνια πολλοί από εμάς νιώθαμε αυτή την πίεση και ενδεχομένως αρκετοί αυτοεξορίσθηκαν πνευματικά και ιδεολογικά, μένοντας στο περιθώριο.

Στην χώρα μας δεκαετίες τώρα επικρατεί ένα καθεστώς ιδιότυπης ιδεολογικής μονοκαλλιέργειας.

Ηθικοπολιτικής κυριαρχίας των αντιλήψεων και των αξιών της, για να μιλήσω σχηματικά και να μην χαθούμε στους δαίδαλους των ορολογικών αποσαφηνίσεων, Αριστεράς και της ευρύτερης Κεντροαριστεράς.
Που έχει κατορθώσει, μετά από τόσα χρόνια ιδεολογικής ηγεμονίας να εμφανίζεται όχι μόνο ως ένας αδιαφιλονίκητος εκφραστής μιας πρότασης εξουσίας, αλλά ταυτόχρονα και ως μονοπωλιακός χώρος έκφρασης της αμφισβήτησης.

Έχει δώσει στο χώρο αυτό την δυνατότητα να απολαμβάνει μία ιδιόρρυθμη ιδεολογική ασυλία και μία μακρά πολιτική επικυριαρχία που σε μεγάλο βαθμό είναι αποσυνδεδεμένη από τα πραγματικά ιδεολογικά δεδομένα της εποχής μας, αλλά και από τα πραγματικά πολιτικά αποτελέσματα των εφαρμοσμένων πολιτικών της.

Μέσα όμως στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα που δεκαετίες τώρα βρέθηκε να κατατρέχεται η Κεντροδεξιά από δημιουργημένα από τους αντιπάλους της συμπλέγματα, να είναι αυτοεγκλωβισμένη σε ακατανόητα σύνδρομα και να παγιδεύεται από τους καλοστημένους μύθους, που έχτισαν γύρω από την δική της φυσιογνωμία και ταυτότητα οι πολιτικοί της ανταγωνιστές.

Κυρίες και κύριοι,
Πάνω ακριβώς σε αυτή την στάση της Δεξιάς είναι που η Αριστερά οικοδόμησε την πολύχρονη πολιτική κυριαρχία και την ιδεολογική ηγεμονία της στην ελληνική κοινωνία.
Έτσι, οι ιδέες της ελευθερίας, της Δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης που αποτελούν την πεμπτουσία της φιλελεύθερης ιδεολογίας δυσφημήστηκαν γιατί έτσι βόλευε.

Η προσήλωση στις αξίες του Έθνους, της Ορθοδοξίας και της λαικής μας παράδοσης που συνιστούν το αξιακό υπόβαθρο της λοιδωρήθηκαν.

Αν ακολουθήσουμε τη σειρά του βιβλίου τώρα είναι η ώρα της λύτρωσης.
Πολλά σημάδια μας δείχνουν ότι ξεκίνησε η επανάσταση της λογικής.
Η λογική λέει ότι αν ένας λαός έχει μια γνωστή ιστορικά πορεία 3500 ετών, και επιβίωσε όταν άλλοι λαοί πολυπληθέστεροι και ισχυρότεροι χάθηκαν για πάντα, αυτό οφείλεται στην πνευματική του δύναμη και στις διαχρονικές του αξίες.

Αν εγκαταλειφθούν αυτές οι αξίες, αν απεμποληθεί η πνευματική του κληρονομιά αν φαλκιδεύσει την ιστορία του, αν χάσει τη γλώσσα του, τότε το μέλλον του είναι αμφίβολο.
Βρισκόμαστε σε κρίση, παγκόσμια και εθνική.
Η κρίση είναι ευκαιρία.
Αφού ο τρόπος που λειτουργούσαμε μέχρι σήμερα, ο τρόπος που σκεφτόμαστε ο τρόπος που ενεργούμε μας οδήγησαν σε κρίση τότε πρέπει να αλλάξουμε κάτι.

Έχουμε το προνόμιο μιας μακράς ιστορίας.
Στην διαδρομή αυτή υπήρξαν περίοδοι που σαν Έθνος μεγαλουργήσαμε και περίοδοι εθνικών κρίσεων και συμφορών.
Ας μελετήσουμε την ιστορία μας.
Τι ήταν αυτό που κάναμε και δημιουργήσαμε το θαύμα.
Τι ήταν αυτό που κάναμε και έφερε την καταστροφή.

Εμείς δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την δικαιολογία ότι δεν ξέρουμε τι να κάνουμε, ούτε να αποδεχθούμε την οποιαδήποτε μοίρα μας.
Στην ιστορία μας όλα έχουν συμβεί.
Το μέλλον δεν μας είναι άγνωστο.
Εμπεριέχεται στην ιστορία μας.
Λένε οι μαθηματικοί ότι το μέλλον είναι ένα σύνολο από πιθανότητες.
Εμείς έχουμε τη δυνατότητα να επιλέξουμε την πιθανότητα που θέλουμε.
Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να σκύψουμε στη δική μας ιστορία.
Ξέρω ότι σε περιόδους κρίσης τα προβλήματα της καθημερινότητας γίνονται πολύ απαιτητικά και πιθανώς δεν αφήνουν πολύ χρόνο για θεωρητικές προσεγγίσεις και πολιτικές ή ιδεολογικές αναλύσεις.

Γνωρίζουμε όμως όλοι πολύ καλά ότι οι αρχές και οι αξίες κάνουν ακριβώς αυτό.
Χαράζουν το δρόμο πάνω στον οποίο πρέπει να πορευθούμε και μας αφήνουν ελευθέρους να ασχοληθούμε με την καθημερινότητα.

Φίλες και φίλοι,
Αυτές οι ιδέες είναι οδηγητικές μας αρχές, που καλούμαστε να ακολουθήσουμε πιστά σε όποια θέση και να βρισκόμαστε αν θέλουμε να βοηθήσουμε την χώρα μας στο πέρασμα των οικονομικών και κοινωνικών συμπληγάδων, που ορθώνονται μπροστά μας.
Η δική μας ιστορία μας λέει ότι σε πρακτικό επίπεδο πρέπει να εφαρμόζονται τρείς βασικές αρχές.
Διαφάνεια, έλεγχος, λογοδοσία.
Σε όποια ιστορική περίοδο η κοινωνία λειτούργησε με αυτές τις αρχές μεγαλούργησε.
Όταν καταστρατηγούνταν τα αποτελέσματα ήταν τραγικά.

Ας αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία και με όπλο μας τις ιδέες και τις αξίες μας ας δώσουμε ασυμπλεγμάτιστα και δυναμικά την μάχη των ιδεών.
Γιατί οι αρχές μας και οι αξίες μπορούν να συσπειρώσουν ευρύτερες λαικές και κοινωνικές δυνάμεις.

Μπορούν να εκφράσουν ένα νέο πλειοψηφικό ρεύμα και να ενώσουν στην κοινή προσπάθεια πολίτες από διαφορετικές ως τα τώρα ιδεολογικές προελεύσεις και πολιτικές ή κομματικές αναφορές.

Στο χέρι μας είναι λοιπόν, να δώσουμε και να κερδίσουμε την μάχη των ιδεών και να κατακτήσουμε το μεγάλο στοίχημα του μέλλοντος.
Αρκεί να έχουμε πάντα υπόψη μας αυτό που σε κάποιο σημείο του βιβλίου «η κουλτούρα της δεξιάς» υπογραμμίζει ο Χρήστος Γούδης, ότι δηλαδή η θέση της είναι και θα παραμείνει θέση επαγρύπνησης για την τήρηση των ιδεών της.

Και δεν θα πρέπει να συναρτάται πάντα με πολιτικούς σχηματισμούς που ιστορικά έρχονται και παρέρχονται.
Αλλά με βαθύτερα φιλοσοφικά ρεύματα που προσδιορίζονται από την έννοια της συνέχεις του Έθνους, την ριζοσπαστική αντίληψη του φιλελευθερισμού και την αναγκαιότητα μιας Συντηρητικής Επανάστασης.

Εμπεριέχει το πνεύμα της υπέρβασης της, με την έννοια της διάνοιξης ενός προσωπικού δρόμου συνεχούς αναζήτησης, στοχεύουσας στην αποκάλυψη ενός διαχρονικού νυν και αεί σε αντιδιαστολή με την εφήμερη πολιτική λαθροβίωση του εδώ και τώρα.

Είναι ο δρόμος που επιλέξαμε να πάρουμε, ο δρόμος ο χωρίς τελειωμό, ο χωρίς επιστροφή, ένας δρόμος που μας οδήγησε σε ανοιχτούς ορίζοντες και στα γαλάζια πελάγη της ανθρώπινης περιπέτειας της ύπαρξης.
Και παρά τις πικρίες που γευόμαστε σε αυτό το μεγάλο ταξίδι βρισκόμαστε ακόμη καθ΄ οδόν.

Φίλες και φίλοι,
ένα λογοτεχνικό έργο μας ταξιδεύει σε κόσμους άλλους όμορφους ή άσχημους, σε χώρους όπου η φαντασία μας παίρνει το τιμόνι στα χέρια της και χαράζει μόνη την πορεία.
Το βιβλίο του φίλου μου Νίκου Χιδίρογλου όμως με μετέφερε από έναν φανταστικό κόσμο στη σημερινή πραγματικότητα.
Τον ευχαριστώ γιατί μας ταξίδευσε αλλά και γιατί μας γύρισε πίσω.