Loading...
 Start Page
«Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου: Παρακαταθήκη λόγων»

Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, στα δέκα χρόνια της διακονίας του ως προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος, σφράγισε με την παρουσία, τη δράση και το έργο του μια ολόκληρη εποχή. Ανέλαβε το πηδάλιο της εκκλησίας μας σε χρόνους πολύτροπα δύσκολους και καιρούς χαλεπούς. Μη διστάζοντας να αναμετρηθεί μετωπικά με τα πυρίκαυστα προβλήματα των ημερών μας και μη ορρωδώντας να εναντιοδρομήσει προς κατεστημένες αντιλήψεις και επιταγές του συρμού, ενσάρκωσε έμπρακτα ένα πρότυπο ηγεσίας τόσο σπάνιο, μα και τόσο ζωτικά αναγκαίο για την πολυκύμαντη εποχή μας. Το πρότυπο, δηλαδή, εκείνο, του ηγέτη που τολμά να ανοίγει δρόμους, αντί να ακολουθεί φοβικά βολικές πεπατημένες. Του ηγέτη, που επιλέγει να είναι χρήσιμος παρά ευχάριστος, μη διστάζοντας να έρθει σε σύγκρουση με τους απόστολους του μαρασμού και τους απολογητές της διάλυσης, ακόμη και αν αυτοί είναι, ή παριστάνουν πως είναι, η ιντελλιγκέντσια του τόπου. Του ηγέτη, που προτιμά να υπηρετεί το διαχρονικό και το διαρκές, αντί να κατατρίβεται με το εφήμερο και το πυροτεχνηματικά εντυπωσιακό.

 

Αυτό το πρότυπο ηγέτη, που συνειδητά επέλεξε και με όλη τη δύναμη της ψυχής του προσπάθησε ευλαβικά να εκφράσει με τη στάση και τη δράση του ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, σε μια εποχή μειωμένων προσδοκιών, όπως η δική μας, και, ακόμη περισσότερο, σε μια εποχή που έχει αποκληθεί ως η «εποχή της πλήξης», αλλά και η εποχή του κορεσμού, της ανίας, αλλά και των μικρών αναστημάτων, ήρθε μοιραία σε ευθεία σύγκρουση με όσους είδαν σε αυτό και σε εκείνον την έμπρακτη διάψευση των τάχα μονοδρομικών τους κηρυγμάτων. Έτσι, «και οι δημοκόποι Κλέωνες και οι λογοκόποι Ζωϊλοι και οι μαμμωνάδες βάρβαροι και οι χαύνοι λεβαντίνοι», καθώς λέει ο μεγάλος εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς, από κοινού συμφέροντος ορμώμενοι, παραμερίζοντας τις μεταξύ τους διαφορές, συνασπίστηκαν και στράφηκαν εναντίον του, θεωρώντας, όχι αδίκως από τη μεριά τους, πως με μόνη την παρουσία του, για να χρησιμοποιήσω κάποιες εκφράσεις της τρέχουσας «αργκώ» αρεστές σε πολλούς από τους πολέμιους του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου, πως απειλούσε να τους «χαλάσει την πιάτσα» και να τους «διαλύσει το πάρτυ», που χρόνια τώρα έχουν στήσει, λεηλατώντας την ψυχή αυτού του Έθνους, το οποίο κατάντησαν, όπως πάλι λέει ο μεγάλος Κωστής Παλαμάς, αναφερόμενος σε τέτοιου είδους «ελίτ», ώστε να βρίσκεται στα πρόθυρα μιας κατάστασης όπου «μ' όλα σου θα ζει τα χαμηλά, με καμιά σου δεν θα ζει μεγαλωσύνη κι οι προφήτες που θα προσκηνά νάνοι και αρλεκίνοι».

 

Έχουν περάσει μόλις πέντε περίπου μήνες από την εκδημία του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, διάστημα απελπιστικά βραχύ για να επιχειρηθεί οποιαδήποτε νηφάλια και σφαιρική αποτίμηση του έργου και της προσφοράς του στην Εκκλησία και στο έθνος των Ελλήνων. Εν τούτοις, η δεκάχρονη παρουσία του στην ηγεσία της Εκκλησίας της Ελλάδος και η πολυσχιδής δραστηριότητα την οποία ανέπτυξε κατά τη διάρκειά της, επιτρέπει νομίζω μια πρώτη προσέγγιση του έργου και της συνεισφοράς του με βάση τους κύριους άξονες πάνω στους οποίους οικοδόμησε την πολύμοχθη προσπάθειά του.

Το πρώτο σημείο στο οποίο νομίζω πως αξίζει κανείς να σταθεί επιχειρώντας να προσεγγίσει το έργο του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, είναι το ότι κύριο μέλημα και ανύστακτη μέριμνα της αρχιποιμαντορίας του υπήρξε ο αγώνας για την ανάδειξη της αδιάσπαστης σχέσης του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. Αυτό, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, δηλαδή μιας προγραμματισμένης προσπάθειας ισοπέδωσης των εθνικών ιδιοπροσωπιών και πολτώδους ομοιογενοποίησης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των επιμέρους λαών, ενείχε το χαρακτήρα μιας πνευματικής αντίστασης απέναντι σε έναν υλιστικό οδοστρωτήρα και εμπεριείχε την αγωνία για τη διάσωση της αυθυπόστατης παρουσίας του Έθνους μας, μέσα από την κιβωτό της παράδοσής του, από τους ορμητικούς ποταμούς της ιστορίας. Κατά τα δικά του λόγια, στο μνημειώδες κείμενό του «Εκκλησία και Λαός»: «Αυτή λοιπόν είναι η παράδοσή μας: είμαστε ένας λαός που ταυτοτικά του στοιχεία έχει την κοινή πίστη, την κοινή γλώσσα και την κοινή παιδεία. Κι αυτή η παράδοση είναι αδιάσπαστη εδώ και περίπου τρεις χιλιάδες χρόνια. Δεν είναι γέννημα πολιτικών συγκρούσεων που συνέβησαν μόλις χθες ... θα κάνουμε ένα ακόμη σοβαρό βήμα αν καταλάβουμε ότι ανατρέποντας το ταυτοτικό στοιχείο των Ελλήνων (κοινή πίστη, κοινή γλώσσα, κοινή παιδεία) θα γίνουμε αμέσως έθνος με ημερομηνία λήξεως».

 

Ένα δεύτερο στοιχείο, το οποίο χαρακτήρισε τη δράση και την παρουσία του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, είναι ότι αντιστάθηκε με όλες του τις δυνάμεις στη μεθοδευμένη προσπάθεια υποβάθμισης της προσφοράς της Εκκλησίας στους εθνικούς αγώνες. Δεν ήταν ούτε «εθνικιστικός παροξυσμός», ούτε δείγμα πρόθεσης «πατριδοκαπηλείας» η εμμονή του να αναφέρεται στους αγώνες και τις θυσίες της Εκκλησίας στη διατήρηση του έθνους των Ελλήνων. Ήταν στοιχειώδες καθήκον προς την αλήθεια, που μαρτυρά ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ο κλήρος πρωτοστάτησε και στήριξε τις 1500 μικρές και μεγάλες εξεγέρσεις που πραγματοποιήθηκαν επί τουρκοκρατίας και μέχρι την Απελευθέρωση, με την αιματηρή στατιστική να αναφέρει τη θυσία έντεκα Πατριαρχών, εκατό Μητροπολιτών και άνω των εξακοσίων απλών ιερέων στο βωμό της ελληνικής ελευθερίας. Προς την αλήθεια που μαρτυρά επίσης πως ο κλήρος όλων των βαθμίδων πρωτοστάτησε στην εξόρμηση και στις θυσίες των Ελλήνων στον Μακεδονικό Αγώνα, αλλά και στην περίοδο της τριπλής γερμανο-ιταλικής και βουλγαρικής κατοχής κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

 

Ένα τρίτο χαρακτηριστικό της παρουσίας του, είναι ότι διεκδίκησε την ενεργό άσκηση του αναφαίρετου δικαιώματος της Εκκλησίας να αρθρώνει λόγο κριτικό ή παραινετικό για ζητήματα αιχμής στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου και της σύγχρονης κοινωνίας. Και αυτό ενόχλησε περισσότερο από όλα. Γιατί εκείνος ήθελε μια Εκκλησία μαχόμενη και δυναμική, την ώρα που άλλοι την ήθελαν παράλυτη και παθητική να αποδέχεται χωρίς αντίλογο τα σχέδια και τις θολές επιδιώξεις τους. Το γεγονός ότι η Εκκλησία μας επί Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου πήρε θέση σε ηθικά ζητήματα, όπως οι εξελίξεις στη γενετική, σε κοινωνικά προβλήματα όπως τα ναρκωτικά και η φτώχεια, αλλά και σε εθνικά θέματα, όπως τα Ελληνο-τουρκικά και το Σκοπιανό, ενόχλησε όσους ήθελαν, και εξακολουθούν να θέλουν την Ορθοδοξία άφωνη και απούσα και πάντως φιμωμένη και αδρανούσα. Και αυτό δεν του το συγχώρεσαν ποτέ.

 

Ένα τέταρτο σημείο στο οποίο αξίζει κανείς να αναφερθεί επισκοπώντας τη θητεία του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, είναι πως έθεσε το ζήτημα της επιτακτικής ανάγκης της απαγκίστρωσης της Εκκλησίας από τον κρατικό εναγκαλισμό και της αναζωογόνησης της παράδοσής της ταυτόχρονα με την ανάπτυξη ενός πολύμορφου κοινωνικού έργου. Γιατί, όπως έλεγε σε μια σημαντική ομιλία του της 1/1/2004 απαντώντας στους επικριτές της Ορθοδοξίας και της Εκκλησίας μας: «Η Εκκλησία είναι η έκφραση της Ορθοδοξίας και η βιωματική εφαμογή της ... Γιατί όλα αυτά και αν ακόμη υποτεθούν αληθινά πολύ απέχουν από του να χαρακτηρίζουν την αληθινή Εκκλησία που δεν είναι ούτε εκκοσμικευμένος κρατικός οργανισμός, ούτε οικονομικός παράγοντας στη ζωή του τόπου, ούτε αμαρτωλό κατεστημένο, αλλά ζωή και ειρήνη και αγάπη και θέωση ... Η παραπλάνηση, η άγνοια, η προκατάληψη και όλα τα παραμφερή ανθούν όπου η ποιμένουσα Εκκλησία εφησυχάζει».

 

Τέλος, ένα πέμπτο σημείο αναφοράς στο έργο του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου δεν μπορεί παρά να είναι το ειλικρινές, ανυπόκριτο, έντιμο και γενναίο άνοιγμά του προς τους νέους και τις νέες της πατρίδας μας. Προς τους οποίους απευθύνθηκε με πατρική αγάπη ανοίγοντάς τους διάπλατη την αγκαλιά της Εκκλησίας για να εισπράξει από το αλάνθαστο αισθητήριό τους και τον άδολο αυθορμητισμό τους, αγάπη, αναγνώριση και προπάντων την ικανοποίηση, μέσα από την πύκνωση των επαφών τους με την Εκκλησία, της απόδοσης των καρπών της πολύμοχθης προσπάθειάς του.

Φίλες και Φίλοι,

Άνοιξε νέους ορίζοντες με τη δράση, τη στάση και το έργο του ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, όχι μόνο στην Εκκλησία της Ελλάδος, αλλά και στην ελληνική κοινωνία. Διασυνέδεσε σε μια νέα σχέση το ρυθμό κίνησης της Εκκλησίας με τον σφύζοντα παλμό της ελληνικής κοινωνίας και άφησε ως παρακαταθήκη στους επιγενόμενους τους νέους δρόμους που χάραξε και που αυτοί δεν έχουν απλώς παρά να τους βαδίσουν.

Ταυτόχρονα, όμως, πολεμήθηκε με σφοδρότητα ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος από όσους έβλεπαν πως έθετε σε κίνδυνο το καθεστώς ιδεολογικής μονοκαλλιέργειας και αξιακής αφασίας, το οποίο χρόνια τώρα έχουν επιβάλει στον τόπο μας για να μπορούν να τον διαγουμίζουν και να τον κρατούν αιχμάλωτο των διαλυτικών επιδιώξεών τους. Εκμεταλλεύθηκαν σφάλματα και μεγιστοποίησαν λάθη φοβούμενοι την επί ίσοις όροις σύγκριση. Πέτυχαν πρόσκαιρα στο δικό τους πεδίο της εφήμερης ροής του χρόνου να περιστείλουν τον δυναμισμό του. Δεν κατόρθωσαν, όμως, όχι να αμαυρώσουν, αλλά ούτε καν να περιστείλουν την ηθική επιρροή που εκπέμπει και θα εκπέμπει ες αεί ο λόγος και το έργο του. Αφού και με τον τρόπο ακόμη που διεξήλθε τη δοκιμασία της υγείας του δίδαξε προς τους πάντες να πεθαίνεις όπως έζησες: αξιοπρεπής, υπερήφανος, ανυπότακτος. Αναγκάζοντας ακόμη και τους πιο φανατισμένους αντιπάλους του να παραδεχθούν πως υπήρξε υποδειγματική η στάση του καθ' όλη τη διάρκεια της περιπέτειάς του.

 

Αφού το έργο και η εν γένει παρουσία του είναι ανοιχτό σε αποτιμήσεις και καλόπιστες κριτικές αξιολογήσεις, γιατί δεν έχει να φοβηθεί τίποτε. Όπως τίποτε δεν έχει να φοβηθεί σε κάθε εποχή και κάθε ιστορική ώρα η αλήθεια και όποιος υπηρέτησε την αλήθεια.

Πολιτικό Γραφείο Πάτρα:
Διεύθυνση: Μιαούλη 48, Πάτρα
Τηλέφωνο: 2610344700 και 2610344702
 
Επίσημη Ιστοσελίδα Κόμματος:

Ακολουθείστε μας στα Social Media


@ninikolopoulos

Copyright © 2009 - 2024 Νίκος Ι. Νικολόπουλος